Göç insanı yarım bırakıyor. Farklı bir kültürle karşılaşmak, hele göçen sizseniz ve ev sahibi de oysa yüksek bir yerden betona düşmüş hissi yaratıyor. Bildiğiniz gibi değil. Asla doğrulamıyorsunuz. Göçenlerin en az bir nesil sonrası kendine gelebiliyor. Ona da gelmek denirse. Eksik büyüyor, allak bullak. Kim ev sahibi kim misafir?
Anadolu coğrafyasında yaklaşık bin yıldır aralıksız istila ve savaşlarla insanlar toplu halde yer değiştirdi. Cumhuriyetin kurulmasından sonraki şu son yüz yılda bile ülke nüfusu büyük ölçüde yer değiştirdi, “dışarıdan” geldi. Nüfusun büyük kısmı şimdi Türkiye’de ötekileştirmeye maruz kalan Suriyeli, Afganistanlı mülteci muamelesi gördü. Öyle çok uzun zaman önce de değil, 1990’larda, 1960’larda ve 1920’li yıllarda. Balkanlardan, Kafkasya’dan gelenlerin belleklerinde, geldikleri yıllara ait kötü anılar birikti. Göçmek kolay değil, göçmek tercih de değil, ya savaş, ya yokluk ve yoksulluk iter sizi, ölümden kaçarsınız.
İşin trajik yanı, sizi öteleyenler de sizden kısa bir süre önce orayı yurt edinip ev sahibi olanlar. Öyle değil mi? Ülke tarihi göçebeliği, göçmeyi yüceltmiyor mu? Dörtnala uzak Asya’dan gelmeyi? Göçen, göçtüğü yerle bağ kurmaya ve alışmaya çalışırken ki çok zordur bu, bir de bunu güçleştirmeye çalışan düşman gözlere maruz kalır. Bu sadece bu ülkeye özgü de bir şey değil, Avrupa’ya Asya’dan Afrika’dan göçenler de benzer gözlerin tacizine maruz kalıyor. Benzer yaklaşımların. Fakat toplumsal bir meseleden ziyade kişinin iç dünyasına verdiği yıkım benim asıl konum. Öyle gruplaşmalar, içe kapanmalar, düşmanca bakan gözlere benzer gözlerle bakmak falan değil. Göçen insana göçmenin verdiği yük kadar hiçbir şey ağır gelmez artık. O yükü de ölene kadar taşır. Hele ki, göçtüğünüz yere sevdiklerinizi gömdükten sonra. Göçün yüküne, bir de ölüm yükü eklenir. Zaten yarımken iyice parçalanırsınız. İşte o an orası anavatanınız olur. Çivi gibi çakılırsınız o coğrafya’ya, eksik, yarım, ölümle o toprakla bağınız oluşur, isteseniz de kopamazsınız.
