Hayvanların Nesli Neden Tükeniyor, Gün geçtikçe televizyonlarda, haber sitelerinde, gazetelerde ve sosyal medyada hayvanların nesillerinin tükendiğini duyuyoruz. Bilim insanları bu noktaya dikkat çekmeye çalışıyor, sivil toplum örgütlerince kampanyalar düzenleniyor, kamu spotları yayınlanıyor… Kısacası artık hepimiz hayvanların nesillerinin tükendiğini biliyoruz. Peki hayvan nesilleri neden tükeniyor? Nasıl oldu da hayvanların nesillerinin tükenmeye başladığı en çok 21. Yüzyıl’da göze görünür olmaya başladı. Ortaya çıkması yüz binlerce yıl süren hatta insanlardan bile antik canlılar neden bir bir gen
havuzundan ve tarih sahnesinden silinmeye başladı. İşte Hayvanların Nesli Neden Tükeniyor sorusunun cevapları..
Tüm bu durumların aslında 3 temel sebebi var: İklim değişikliği, çevre kirliliği ve habitatların yok olmaya başlaması.
Ne yazık ki bu durumların başlıca sorumlusu insanlar. Eskiden hayvanlardan pek de farklı olmayacak bir biçimde doğayla mücadele ederek hayatta kalma yarışı içindeydik. Hayatta kalmak çok fazla emek gerektiriyordu. Doğa, bir hayvana ne kadar acımasızsa insana da aynı ölçüde acımasızdı. Mağaralarda yaşıyor, avlanıyor, şu an en basit sayılan hastalıklardan bile ölüyor, açlık çekiyor ve hatta yırtıcı hayvanlara yem bile oluyorduk.
Zamanla insan ırkı ilerledikçe ve doğaya hükmetmeye başladıkça doğayı yağmalamaya başladık. İnsanın doğaya hükmetmeye başlaması hakkında verilebilecek en kesin tarih sanayi devrimidir. Makinelerin hayatımıza girmesiyle artık karşımızda duracak hiçbir güç kalmamıştı. Ne doğa karşı koyabiliyordu bize ne de hayvanlar.
Koca koca dağları delip tüneller kazıyor, bulutların içinden geçen binalar dikiyor, hayvanları istediğimiz gibi kullanıyoruz. Hızla artan insan nüfusu ve bu nüfusun doğayla iç içe değil de doğaya hükmeder şekilde yaşaması, fazla nüfusun istek ve ihtiyaçlarından ortaya çıkan tüketim çılgınlığı bizi sona götüren adımlardır aslında.
Habitatların Yok Oluşu
Habitatların Yok oluşu da Hayvanların Nesli Neden Tükeniyor sorumuzun cevaplarından birisi. Günümüzde ormanlar yerlerine bina dikmek için, kağıt veya kereste üretmek için, tarım alanları açmak için yok ediliyor ve dolayısıyla o ortamda yaşayan türler bir bir yok oluyor. Çünkü o ormanlar onların habitatı, yani evleri. Onların beslenecekleri, yaşayacakları, eş bulacakları ve üreyecekleri bölgeleri mahvettiğimiz için soylarını sürdüremiyorlar.
O bölgede var olan besin zincirini bozduğumuz için beslenme imkanlarını yok ederek var olan canlıların yok olmasını sağladığımız gibi üreme imkanlarını da kısıtlayarak gelecek nesillerin doğumunu da engelliyoruz. Habitatların yok olmasının veya daralmasının diğer bir sebebi de şehirleşme. Şehirlerin büyümesi, hayvanların yaşam alanlarının daralması demek. O bölgenin daha az sayıda canlı barındırabilmesi demek oluyor bu. Böylelikle o bölgede besin ve su kaynakları azalıyor, her türlü rekabet artıyor ve bu da hayvanların hayat kalitesinde düşüşe ve sayılarında azalmaya sebep oluyor.
Çevre Kirliliği
Dünya çapında inanılmaz bir üretim ve inanılmaz bir tüketim var. Elbette bu kadar ürünün bir yerlerde üretilmesi gerek. Bu üretimi de fabrikalar yapıyor. Atölyelerin üretimdeki payı bir hayli az çünkü.
Üretim yapan dev fabrikalar elbette atık üretiyorlar ve bu atıkların atılması gerek. Fabrika atıkları su ve havaya karışıyor ve bu da çevre kirliliğine sebep oluyor. Havaya karışan zehirli gazlar asit yağmurlarına ve hava kirliliğine sebep oluyor. Solunan havanın kalitesinde azalış ve hatta zehirli hava solumaya sebep oluyor. Bu durum hem insanlarda hem de hayvanlarda akciğer hastalıklarına, kalp hastalıklarla hatta doğurganlıkta azalışa sebep oluyor.
Suya karışan zehirli atıklar suyu kirletiyor, suyu içilmez hale getiriyor. Sudaki balıklar ve canlı organizmalar ölüyor. Sudaki ekosistemi bitiriyor.
İklim Değişikliği
İklim değişikliği de Hayvanların Nesli Neden Tükeniyor sorumuzun cevaplarından birisi. Çevre kirliliğinin sebep olduğu bir diğer sorun da iklim değişikliği. Her şey zincirleme gidiyor aslında. Havaya salınan zehirli gazlar ozon tabakasını deliyor, artan karbondioksit dünyaya düşen güneş ışınlarının geri yansımasını engelleyip dünyayı ısıtıyor. Böylelikle küresel ısınma denen olgu karşımıza çıkıyor. Gezegenimizin günbegün ısınması buzulların erimesine sebep oluyor.
Dünya genelinde su seviyesi artıyor, kutuplarda yaşayan hayvanların nesilleri tükeniyor. Herhalde penguenlerin veya kutup ayılarının nesillerinin tükenmeye başladığını duymuşsunuzdur. Kutup bölgelerinin soğuk olması ve buz tabakasıyla örtülü olması gerekir. Bu bölgeler ısındığı ve buzlar eridiği için kutup ayısı ve penguen gibi canlılar besin sıkıntısı çekiyorlar. Buzların erimesiyle açık deniz oranının artması kutup ayılarının çok uzun mesafeleri yüzmek zorunda kalmaları ve boğulma durumlarıyla karşı karşıya kalmalarına sebep oluyor. Avlanma gittikçe zorlaşıyor ve besin sıkıntısından dolayı yiyecek bulma ihtimali gittikçe azalıyor.
Haberlerde kutup ayılarının insan yerleşkelerine inerek çöpleri karıştırdığı haberlerini duymuşsunuzdur. Bebek bezi de dahil olmak üzere açlıktan ne bulurlarsa yemeye çalışıyorlar. Bu haberler her ne kadar yürek burkucu olsa da bir gerçek ve hayvanların varlığı konusunda en büyük tehdit de insan ırkı. Fakat her ne kadar kendimizi doğadan ayrıştırmış olsak da biz besin zincirinin bir parçasıyız ve hayvanların nesillerinin tükenmeye başlaması kendi varlığımız açısından da tehdit oluşturuyor. Onları dünya üzerinden sildikçe kendi sonumuzu da getiriyoruz. Şu ünlü sözü hatırlatmakta fayda var: Doğayla savaş halindeyiz. Eğer kazanırsak, kaybedeceğiz.
Nesli Tükenmekte Olan Hayvanlar
Hayvanların Nesli Neden Tükeniyor sorumuz bir yana, Nesli Tükenmekte Olan Hayvanlara da sizlerle beraber göz atalım. Bir canlı türünün nesli tehlikedeyse ve türün devamlılığını tehdit eden unsurlar ortadan kaldırılmazsa yok olacak demektir. Bu durumla karşı karşıya olan hayvanlar Dünya Doğayı Koruma Birliği’nin (IUCN) kırmızı listesine eklenirler.
Kırmızı listeye alınma, o türün dünyada 50’den az yetişkin üyesinin kaldığını ifade eder. Hassas türler kategorisi ise bir türün 1000’den az yetişkin üyesinin kaldığını ifade eder. Dünya Doğayı Koruma Birliği’nin 2006 yılında yayımladığı rapora göre 784 türün insan sebepli olarak tamamen yok olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca 16.119 hayvan türünün yok olmakta olduğu ve sadece 2006 senesinde listeye 530 yeni türün eklenmiş olduğu da var raporda.
2019 senesinde kırmızı listeye 15.563 yeni tür eklendi. Bu türlerin 7962 tanesi ağaç türüydü. Böylelikle günümüzde kırmızı listede olan tür sayısı 112.432’yi bulmuş durumda. İşte nesli tükenmekte olan hayvanlardan bazıları:
Sumatra Kaplanı
Endonezya’da kaçak avlanma ve doğal yaşamın tahrip edilmesi sebebiyle bu canlıların 400 civarı üyesinin kaldığı tahmin edilmektedir.
Pembe Yunus
Çin sularında yaşayan ve çok ender görülen bu canlıların sayısının 61’e düşmüş durumdadır.
Komodo Ejderi
Endonezya ve yakınlarındaki birkaç adada yaşayan komodo ejderlerinin sayısı iklim değişikliği sebebiyle 3000 civarı bir sayıya gerilemiştir.
Amur Parsı
Kore’de, Çin’in güneybatısında, Rusya-Çin sınırında yaşayan bu canlıların sayısı 30 civarı gibi kritik bir düzeydedir.
Nesli tükenmiş hayvanlar:
Hayvanların Nesli Neden Tükeniyor sorumuzun bir benzeri olan Nesli Tükenmiş olan Hayvanlar hangileridir? Onlara göz atalım.
- Tazmanya kaplanı,
- Hazar kaplanı,
- Kuzey pasifik balinaları,
- Kuzey sportif lemuru,
- İrlanda geyiği,
- Fildişi gagalı ağaçkakan,
- Kauai,
- Bachman bülbülü,
Ne yazık ki bu canlılar dünya sahnesinden silindiler. Artık onları sadece fotoğraflarda görebileceğiz. Tozlu ansiklopedilerde ve bilgi arşivlerinde onlar hakkında bilgileri okuyabileceğiz ama asla gerçek bir tanesini görme şansı elde edemeyeceğiz. Sanki hiç yaşamamış gibi yok gittiler ve eskiden habitatları olan yerlerde gölgelerini bıraktılar. Asla sesini duyamayacağınız, susmaya yeminli gölgeler…
