Tularemi, halk arasında tavşan ateşi veya avcı hastalığı olarak bilinen, Francisella tularensis bakterisinin neden olduğu ciddi bir zoonotik enfeksiyon hastalığıdır. Kemirgenlerde yaygın olan bu hastalık, özellikle keneler aracılığıyla insanlara ve çeşitli evcil hayvanlara bulaşır. Tularemi, hayvanlardan insanlara bulaşabilen tehlikeli bir hastalık olarak dikkat çeker. İşte hastalığın detayları ve korunma yolları!
Tularemi Nedir ve Nasıl Bulaşır?
Tularemi, öncelikle kemirgenlerde görülse de enfekte hayvanlarla temas veya hastalıklı av hayvanlarının tüketimi yoluyla insanlara bulaşabilir. Ayrıca:
- Enfekte hayvan ürünleriyle temasta bulunan kasaplar, avcılar, aşçılar ve deri işçileri,
- Kırsal bölgelerde yetersiz sanitasyon nedeniyle kirli içme sularını tüketen kişiler,
- Keneler veya sokucu sineklerin ısırıkları,
başlıca risk gruplarıdır.
Hassasiyet Durumu:
- Hamster ve su sıçanları tularemiye oldukça duyarlıdır.
- Tavşanlar, tarla fareleri ve koyunlar orta derecede etkilenir.
- Kuşlar ve diğer evcil hayvanlar ise daha az duyarlıdır.
Türkiye’de Tularemi
Türkiye’de ilk olarak 1936 yılında kayıtlara geçen tularemi, özellikle Marmara, Batı-Orta Karadeniz ve İç Anadolu bölgelerinde yaygındır. Hastalık, genellikle kırsal alanlarda görülmekte ve yetersiz içme suyu sanitasyonu nedeniyle yayılmaktadır.
Mevsimsel Yayılım:
- Tularemi, av mevsimlerinde daha sık görülür.
- İçme ve kullanma suları, hastalığın yayılmasında kilit rol oynar.
Tulareminin Belirtileri
Hastalığın belirtileri, enfekte kene sayısına ve hastalığın seyrine bağlı olarak değişebilir:
- Akut form: Yüksek ateş (41°C), solunum hızında artış, nabız yükselmesi, düşkünlük ve kötü kokulu, koyu renkli ishal.
- Subakut form: Zayıflama, lenf düğümlerinde büyüme, pnömoni ve arka ayaklarda zayıflık.
Akut formda ölüm oranı oldukça yüksektir. Ancak subakut formda hastalar 2-8 hafta içinde iyileşebilir ve bağışıklık kazanabilir.
Tularemi Nasıl Önlenir?
Tularemiye karşı alınacak önlemler, hastalığın yayılmasını büyük ölçüde engelleyebilir. İşte korunma yolları:
1. Su Sanitasyonu:
- İçme ve kullanma sularını düzenli olarak klorlayın.
- Suların kaynağı belirsizse mutlaka kaynatarak tüketin.
2. Av Hayvanlarıyla Temas:
- Av hayvanlarının yüzülmesi ve parçalanması sırasında eldiven kullanın.
- Bu hayvanlara ait etleri iyice pişirerek tüketin.
3. Sebze ve Meyve Temizliği:
- Tüm sebze ve meyveleri bol suyla iyice yıkayın.
4. Kene ve Haşere Kontrolü:
- Kenelerle mücadele için etkin yöntemler kullanın.
- Özellikle kırsal alanlarda sokucu sinekler, pireler ve bitlere karşı önlem alın.
Sonuç
Tularemi, ciddi komplikasyonlara yol açabilen bir hastalık olmasına rağmen, doğru önlemlerle büyük ölçüde önlenebilir. Temiz su kullanımı, hijyen kurallarına dikkat edilmesi ve av mevsiminde koruyucu önlemlerin alınması, hastalığın yayılmasını engellemek için oldukça önemlidir. Sağlığınızı korumak için bilinçli olun ve enfekte hayvanlarla temas riskine karşı dikkatli davranın!
