Cengiz Holding’in Kazdağları’nda açmayı planladığı Feldspat Ocağı projesine mahkeme “dur” dedi. Bilirkişi raporuna dayanan kararda, projenin çevreye telafisi güç zararlar verebileceği vurgulanarak “ÇED Gerekli Değildir” kararının hukuka aykırı olduğu belirtildi. Doğa savunucuları mücadeleye devam edeceklerini duyurdu.
Cengiz Holding’in Kazdağları’nda hayata geçirmeyi planladığı yeni madencilik projesi yargıdan döndü. Çanakkale’nin Bayramiç ilçesi Yanıklar Köyü mevkiinde Truva Bakır Maden İşletmeleri A.Ş. tarafından yapılması planlanan “20050053 Ruhsat Numaralı Feldspat Ocağı Projesi” hakkında verilen “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir” kararı, mahkeme tarafından hukuka aykırı bulundu. Mahkeme, kararın uygulanmasının çevresel etkilerinin telafisi güç veya imkansız zararlar doğurabileceği gerekçesiyle yürütmeyi durdurma kararı verdi. Karara itiraz yolu kapatıldı.
Bilirkişi Raporu: ÇED Kararı Hukuka Aykırı
Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği’nin 24 köylü ile birlikte açtığı davada, bilirkişi heyeti projenin birçok yönüyle eksik olduğunu ve çevresel riskleri yeterince değerlendirmediğini ortaya koydu. Mahkeme, bilirkişi raporunu esas alarak şu gerekçelerle yürütmeyi durdurma kararı verdi:
Proje kapsamında kesilecek ağaç sayısının belirtilmemesi: Bölgedeki flora ve fauna üzerinde yaratacağı tahribat dikkate alınmamış.
Ekolojik etkileşimlerin göz ardı edilmesi: Projenin tarım, hayvancılık ve su kaynakları üzerindeki etkileri değerlendirilmemiş.
Kümülatif etkilerin incelenmemesi: Bölgede aynı şirketin yürüttüğü diğer projelerin toplamda yaratacağı etkiler ihmal edilmiş.
Toz ve ağır metallerin çevreye yayılma riski: Yer altı ve yer üstü sularına karışma ihtimali yeterince ele alınmamış.
Tarım alanlarının zarar göreceği: Bölge tarımında marka değeri yüksek ürünlerin (Bayramiç elması ve beyaz şeftali) olumsuz etkileneceği, tarımsal gelir kaybı yaşanacağı belirtilmiş.
Doğal kaynakların yetersizliği: Madencilik faaliyetlerinde kullanılacak yer altı ve yer üstü su kaynaklarının bölgedeki mevcut ihtiyacı karşılamayacağı vurgulanmış.
Disiplinlerarası Değerlendirme: Bilimsel Eksiklikler Ortaya Çıktı
Bilirkişi raporunda birçok mühendislik disiplini projenin eksiklerini ortaya koydu:
Jeoloji ve hidrojeoloji: Yer altı ve yüzey sularına olumsuz etkilerin yeterince incelenmediği, ekosistem üzerinde kalıcı tahribat yaratabileceği belirtildi.
Meteoroloji: Bölgenin rüzgarlı yapısı nedeniyle oluşacak toz ve partiküllerin çevredeki bitki örtüsüne zarar vereceği ifade edildi.
Çevre mühendisliği: Toz kütlesel emisyon hesaplamalarının yanlış yapıldığı ve yasal sınırların aşılabileceği açıklandı.
Ziraat mühendisliği: Projenin tarım alanlarına ve hayvancılığa etkisinin yetersiz ele alındığı vurgulandı.
Biyoloji: Projenin habitat ve ekosistem üzerindeki etkilerinin bilimsel olarak yeterince incelenmediği, flora ve fauna kayıplarına yol açabileceği ifade edildi.
Mahkeme: ÇED Kararı Telafisi Güç Zararlar Doğurabilir
Mahkeme, proje tanıtım dosyasının bilimsel verilere uygun olarak hazırlandığını ve bazı mühendislik disiplinlerinden onay aldığını kabul etmekle birlikte, çevresel etkilerin ciddi riskler taşıdığına dikkat çekti. Mahkeme kararında, yer altı ve yüzey sularının zarar göreceği, hava kirliliği eşik değerlerinin aşılacağı ve bölgedeki diğer projelerle birlikte kümülatif etkilerin değerlendirilmediği gerekçeleriyle “ÇED Gerekli Değildir” kararının hukuka uygun olmadığını belirtti.
Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği: Sevindik ama Mücadele Bitmedi
Dernek, mahkemenin yürütmeyi durdurma kararını sevinçle karşıladı ancak nihai iptal kararını beklediklerini ifade etti. Aynı zamanda, bölgede yine Cengiz Holding tarafından yürütülmek istenen Halilağa Bakır Madeni Projesi için de Danıştay’dan benzer bir karar çıkmasını umut ettiklerini belirtti.
