İzmir Seferihisar, 3-7 Eylül 2025 tarihleri arasında uluslararası bir bilim ve iletişim buluşmasına ev sahipliği yapacak.
Uluslararası Hypatia Bilim ve İletişim Festivali, bilimi toplumla buluşturmayı, bilimsel düşünceyi gündelik yaşamın parçası haline getirmeyi ve hak temelli bir anlayışla bilimsel bilgiye erişimi, demokratikleştirmeyi amaçlayan öncü bir etkinlik olarak yola çıktı.
Her yaştan katılımcıya açık olan festival, bilim insanları, iletişimciler, sanatçılar, sivil toplum temsilcileri ve öğrenciler arasında etkileşim alanları yaratarak disiplinler arası diyaloğu teşvik etmek ve Türkiye’de bilim iletişim kültürünün güçlenmesini hedeflemektedir.
Bilim Ekrandan Çıkıyor, Hayata Dokunuyor
Hypatia Bilim ve İletişim Festivali, bilim iletişimini yalnızca ekranlardan takip edilen bir olgu olmaktan çıkarıp, doğrudan temasla, toplumsal ilişkilerin parçası haline getirmeyi amaçlıyor. Festivalin çağrısı açık:“Bilimin ışığını yalnızca dijitalde değil, hayatın tam ortasında birlikte büyütmek için buluşuyoruz.”
Sahte Bilime Karşı Kolektif Mücadele
Festivalin çıkış noktası, sahte bilim, hurafeler ve dezenformasyonla mücadelede daha güçlü bir toplumsal bilinç oluşturma ihtiyacı. Hypatia Festivali bu anlamda sadece bir etkinlik değil; bilime dayalı düşünmenin toplumsallaşmasını hedefleyen yeni bir aydınlanma hareketi yaratma çabasının önemli bir adımı.
Program: Paneller, Atölyeler, Film Gösterimleri ve Söyleşiler, Gökyüzü Gözlemleri
Festival boyunca 9 ana başlıkta 50’den fazla etkinlik gerçekleşecek. Günde iki tane düzenlenecek ana oturumlar dışında eş zamanlı paneller, söyleşiler, bilimsel atölyeler, film gösterimleri, yarışmalar, gökyüzü gözlemleri ve astrofotoğraf etkinlikleriyle dolu dolu bir program katılımcıları bekliyor. Katılımcılar yalnızca izleyici değil; etkinliklerde birlikte üretmenin parçası olacaklar.
Kimler Katılıyor?
Festival; bilim insanlarından öğrencilere, sanatçılardan gazetecilere, iletişimcilerden üniversite kulüplerine kadar geniş bir katılımcı profiline sahip.
Bilim İletişim Platformları ve bilim-sanat-teknoloji alanlarında çalışma yürüten pek çok sivil toplum kuruluşu da festivale aktif destek veriyor. Şu ana kadar festivale desteğini ilan eden ve çalışmalara katılan bilim iletişim platformları Kozmik Anafor, Tek Çare Uzay, Bebar Bilim, Akademik Link, Bilimin Ucunda, Uzay Çağında Yolculuk, İnfodemiLab, Q-Turkey (Kuantum Teknolojileri Türkiye), Bilim Virüsü, Psibilim, TardiScope iken İnfodemiLab, Q-Turkey (Kuantum Teknolojileri Türkiye), SistersLAB, SeferiKeçi, dokuz8AKADEMİ gibi platform ve sivil toplum kuruluşları da organizasyonun önemli bileşenleri durumunda. Bilim iletişiminin Türkiyedeki kurucu unsurlarından sayılabilecek olan Bilim ve Gelecek Dergisi de festival katılımcıları arasında yer alıyor. Festivalin medya örgütlenmesi ve ana medya partnerliğini dokuz8HABER üstleniyor.
Festival zengin bir kültür sanat ve sinema içeriğine de sahip olacak. Bu çerçevede EkoFilm Platformu, Evrensel Bilim Kurgu ve Fantastik Film Festivali, StoryMagez gibi sinema ve film platformları da festivale etkin şekilde katılım sağlayacak ve tüm program boyunca çok sayıda film gösterimi, söyleşi ve atölye hayata geçirilecek.
Festival bilim merkezlerinin Türkiye buluşmasına da ev sahipliği yapacak
Bu festivalin ana unsurlarından biri ise bilim merkezleri olacak. Bilim merkezleri, bilim iletişimi platformları, üniversitelerin bilim kulüpleri ve akademisyenleri için bir araya gelme, fikir alışverişinde bulunma ve üretken ağlar kurma fırsatı sunulacak olan bu platformda, gençlerin bilime katılımını teşvik eden sürdürülebilir bir yapı inşa etmek en önemli hedef olacak.
Bilimin kamusal alanda görünür ve erişilebilir olmasında kritik bir rol üstlenen ve giderek yaygınlaşan bilim merkezlerinin avrupanın birçok yerinden gelen akademisyenler ve öğrenciler ile yeni perspektifler kazanması ve yeni iş birliklerinin oluşması festivalin bir diğer önemli hedefi olacak.
Güçlü Akademik Danışma Kurulu
Festivalin içeriklerini belirleyen akademik kurul, Türkiye’den ve dünyadan tanınmış isimlerden oluşuyor. Kurul şu isimlerden oluşuyor:
Prof. Dr. Çiler Dursun, Prof.Dr.Filiz Aydoğan Boschele, Doç.Dr. Suncem Koçer, Dr.İren Dicle Aytaç, Dr.Işıl Şakraker Özmen, Dr. Ayşegül Tümer, Prof. Dr. Mete Atatüre, Dr. Umut Yıldız, Prof. Dr. Sedat Gündoğdu, Prof.Dr. Behçet Yalın Özkara, Prof. Dr. Erkan Saka, Prof.Dr. Özgür Karcıoğlu, Prof.Dr. Barış Çoban, Dr. Tufan Kıymaz, Dr. Ömer Kamacı, Dr. Yusuf Karlı gibi bilim insanları bulunuyor. Festival programını titiz bir çalışmayla oluşturan akademik kurul üyeleri organizasyonda da aktif görev alıyor.
Bilim ve Medya Okuryazarlığı Bir Arada
Festivalin ana misyonlarından biri de sahte bilim ve dezenformasyonla mücadelede bilim ve medya okuryazarlığını güçlendirmek. Bilimsel metodolojiye ve eleştirel düşünmeye dayalı içerikler sayesinde, bireylerin sahte bilgiye karşı daha dirençli hale gelmesi hedefleniyor.
Cumhuriyet Değerleriyle Bilimsel Düşünceyi Buluşturacak Yeni Bir Aydınlanma Hareketi
Festival organizasyon komitesi ve Hypatia Bilim Platformu kurucusu Nurcan Seven, “Gençlerin bilimin ışığıyla özgür ve sorgulayan bireyler olarak yetişmesini, Cumhuriyet değerleriyle bilimsel düşüncenin buluşmasını hedefleyen bu festival, sadece bir etkinlik değil; Türkiye’de kolektif, katılımcı ve erişilebilir bir bilim ve iletişim kültürünün temellerini inşa etmenin anahtarı olmaya aday” sözleriyle festivalin kalıcı olacağını vurguladı.
Seven, ilki İzmir Seferihisar’da düzenlenecek olan festivalin her yıl büyüyerek devam edeceğini ve yıl boyunca hayata geçirilecek çok sayıda etkinliğin, konferansın, çalışmanın kararlarının bu festivalde alınacağını açıkladı.
Olimpos Gökyüzü ve Bilim Festivali bu yıl gücünü Hypatia Bilim Festivali’yle birleştiriyor
Bu festivalin bir diğer önemli yönü de 9 yıl boyunca başarıyla hayata geçirilen Olimpos Gökyüzü ve Bilim Festivali’nin de bu yıl ara verilerek Hypatia Bilim ve İletişim Festivali’ne güç verecek olması. Bu durumu “Bu yıl, 10. festivalimizi 2026’da daha büyük bir coşkuyla gerçekleştirmek için bir mola veriyoruz. Ancak gökyüzü yolculuğumuza mola vermiyoruz! Festival ruhumuzu bu kez Seferihisar’a, Hypatia Uluslararası Bilim ve İletişim Festivali’ne (3-7 Eylül) taşıyoruz.” sözleriyle vurgulayan Festival organizasyon komitesi yürütmesi üyelerinden Kozmik Anafor kurucusu Hilal Fidan şöyle devam etti:
Hilal Fidan (Kozmik Anafor): Kozmik Anafor olarak,kardeş platformumuz Hypatia Bilim’in ev sahipliğini yaptığı bu dopdolu festivalin astronomi başlığında katkı sunmak ve katılımcılarla bir araya gelmek için sabırsızlanıyoruz.9 yıllık festival deneyimimiz bize şunu gösterdi Bilim meraklılarının, bilim merkezlerinin ve bilim insanlarının bir araya geldiği fiziksel buluşmalar, dijital platformlarda yakalanması zor bir etkililik, enerji, dayanışma ruhu ve işbirlikleri doğuruyor. Bu buluşmaların etkisi gerçekten çok büyük! İşte bu yüzden bu sene yine teleskoplarımızla, hocalarımızla, astrofotoğraf ve radyo astronomi atölyelerimizle Seferihisar’dayız.”
Katılım ve Kayıt Bilgileri
Beş tam gün ve dört gece devam edecek olan festivalin taslak programı şekillenmeye başladı ve festival katılımı için de kayıtlar başladı. Ayrıntılı bilgi ve başvuru formuna www.hypatiabilimfestival.com adresinden ulaşılabiliyor ancak festival kaydı için linkteki formu doldurmak gerekiyor. Kayıt yaptıranlara konaklamalı veya günübirlik seçenekler sunuluyor. Ayrıca erken kayıt ve öğrenci indirimleri de mevcut. Festivale ekonomik durumu iyi olmayan gençlerin de katılmasını mümkün kılmak üzere “Askıda Bilet” uygulaması da yapılacak.İlk etapta 40 genç için askıda bilet uygulaması yapılacak.
Kim ne dedi?
Prof.Dr. Çiler Dursun: Bilim, insanlığı özgürleştirmek için vardır. İnsanı ve toplumları daha iyi bir geleceğe götürecek başka bir bilim, olanaklıdır. İste Hypatia bilim festivalinde bu olanağın sınırlarında biraraya geleceğiz. Doğaya ve evrene akıl, etik ve vicdan zemininde bakmak için buluşarak keyifli bir deneyime ortak olacağız . Siz de gelsenize..
Dr. İren Dicle Aytaç (Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi) : Kadının emeğinin evde de atölyede de üniversitede de değersizleştirilmeye çalışıldığı bir düzende yaşıyoruz. Bu görünmezlik, kültürden sanata, bilim dünyasından medyaya kadar her alanda farklı biçimlerde ama aynı yapısal eşitsizlikle sürüyor. Hypatia Bilim ve İletişim Festivali, bu eşitsizliklere rağmen ve tam da onları dönüştürme amacıyla bilim ve kültür dünyasında var olan kadınların bir araya gelerek sözlerini, deneyimlerini ve üretimlerini paylaşabilecekleri çok kıymetli bir alan açıyor. Bilimkurgu sinemasından bilim haberciliğine, akademiden sivil topluma uzanan bir çeşitlilikle, daha eşitlikçi bir bilinci birlikte kurmak için orada olacağız!
Dr.Tufan Kıymaz (Bilkent Üniversitesi): Sahte bilimle mücadelede en ön safta yer alan bilim iletişimi, toplumun bilimle sağlıklı bir bağ kurabilmesi ve bireylerin epistemik erdemlerini geliştirip eleştirel düşünme alışkanlıklarını pekiştirerek safsata ve komplo teorilerine karşı entelektüel direnç oluşturmaları açısından çok önemli bir alan. Bilim iletişimcileri, bilim insanları ve toplumun diğer kesimlerini buluşturan böyle bir festivalin ülkemiz için büyük bir kazanım olduğunu düşünüyorum.
Doç.Dr.Suncem Koçer (Koç Üniversitesi-İnfodemiLAB ): Bilim iletişimi başlıklı pek çok tartışmaya ve uygulamaya tanık oluyoruz. Ancak bu tamlamadaki “iletişim” genellikle göz ardı ediliyor veya yanlış tanımlanıyor. İletişim, çok boyutlu, karmaşık ve sosyal bir süreçler bütünü. Bilimsel bilginin görünürlüğü ve erişilebilirliği, onun toplum tarafından benimsenmesinde kritik bir rol oynar; bunu hepimiz kabul ediyoruz. “Nasıl anlattığın, ne anlattığın kadar önemli” sözüne itirazımız olmaz sanırım. Ama “nasıl” sorusunun cevabını vermek hiç kolay değil. İletişim, toplumsal bir olaydır ve en az toplum kadar karmaşık bir konu. Bilim, bir eforlar bütünüyle ortaya çıkıyorsa, bilimsel bilginin erişilebilir kılınması, aktarımı ve kullanımının sağlanması da en az bu kadar büyük ve kolektif bir eforun sonucunda ortaya çıkabilir. Bu nedenle, Hypatia Bilim İletişimi Festivali çok kritik bir zamanda, çok kritik bir rol oynayacak.
Bilim iletişimini, bilim üreticilerinden halka tek taraflı bir aktarılmış gibi, son derece muhafazakâr bir şekilde tanımlarken ve bu tanım bu alandaki sorunların başında gelirken, Hypatia Bilim İletişimi Festivali’nin bu tanıma da müdahale edeceğini düşünüyorum. Zira bilim iletişiminin paydaşları, tüm iletişim anlarında çoğul ve karmaşık yapıda. Yani, politika yapıcılardan sahtebilimcilere, disiplinlerarası köprülerden, hakikati anlamsızlaştıran siyasi retoriğe ve kimlikler arasındaki hiyerarşilere kadar bu çoğulluğu ve karmaşıklığı görerek, hesaba katarak bir iletişim modeli kurmak zorundayız. Böylece, bilim iletişimini birbirinden kopuk alanlarda dolaşan anlaşılmaz teknik terimlerin tercümesi olmak yerine, anlamın ortaklaşa üretildiği, insanlık tarihinde olduğu gibi yaratıcılığın ön planda olduğu bir alan hâline getirebiliriz. Hypatia Bilim İletişimi Festivali, bu yolda neşenin de merkezde olduğu çok güzel bir durak olacak.
Prof. Dr. Sedat Gündoğdu (Çukurova Üniversitesi):
Plastik kirliliği artık tüm canlılığı derinden etkileyen bir fenomen. Bugün plastik kirliliğinden nasibini alamamış ne bir kara parçası ne de bir su kütlesi yok denilebilir. Tüm dünya bu kirlilikten eşit derecede olmasa da etkileniyor. Türkiye ise daha derinden etkileniyor. Türkiye hem Akdeniz’in en kirli sahillerine sahip hem de en fazla plastik çöp ithal eden ülke. Hal böyleyken bu duruma dair doğru bilgiye ulaşmak da imkansızla eş değer. Biz de Mikroplastik Araştırma Grubu olarak doğru bilginin izinde 3-7 Eylül’de düzenlenecek Uluslararası Hypatia Bilim ve İletişim Festivali’ndeki yerimizi alacağız.
Dr. Zuhal Hazar:
Yapay zekâ, insanla etkileşerek kendi zekâsını katlayıp ortak zekamızı aşma yolunda ilerliyor. Bu durum, Rönesans’tan bile derin bir dönüşümün eşiğinde olduğumuz anlamına geliyor. 3-7 Eylül’de düzenlenecek Uluslararası Hypatia Bilim ve İletişim Festivali’nde bu kırılmayı bilimsel ve felsefî açıdan tartışacağımız bir panel gerçekleştiriyoruz. Merak ediyorsan, sen de katıl aramıza!
Dr. Yusuf Karlı (Cambridge Üniversitesi – QTurkey):
Kuantum fiziği, doğayı algılama biçimimizi kökten değiştirerek bilgiyle kurduğumuz ilişkiyi de yeniden tanımladı. Bu yeniden tanımlama, sadece fizik değil, aynı zamanda iletişim, iletişim güvenliği ve ekonomiye kadar birçok alanı dönüştürme potansiyeline sahip. 3-7 Eylül’de düzenlenecek Uluslararası Hypatia Bilim ve İletişim Festivali’nde ikinci kuantum devrimini, toplumsal etkileriyle birlikte tartışacağımız etkinliklerle QTurkey olarak biz de yer alıyoruz.
