Kendinizi sürekli yetersiz, değersiz veya yalnız hissediyor musunuz? Sevdiklerinizin sözleri ve davranışları sizi derinden yaralıyorsa, farkında olmadan psikolojik şiddete maruz kalıyor olabilirsiniz. Fiziksel şiddetten daha sessiz ama etkisi çok daha derin olan bu istismar türü, mağduru yavaş yavaş tüketiyor. İşte psikolojik şiddetin belirtileri, türleri ve başa çıkma yolları…
PSİKOLOJİK ŞİDDET NEDİR?
Psikolojik şiddet, bireyin ruhsal bütünlüğünü hedef alan, sistematik olarak uygulanan ve mağduru sindirmeyi amaçlayan bir istismar türüdür. Fiziksel iz bırakmasa da, etkileri yıllarca sürebilen ciddi bir travmaya neden olur.
Temel Özellikleri:
-
Duygusal manipülasyon ve kontrol içerir
-
Mağduru yalnızlaştırmayı hedefler
-
Özgüveni sistematik olarak zedeler
-
Fark edilmesi fiziksel şiddete göre daha zordur
PSİKOLOJİK ŞİDDETİN 10 KRİTİK BELİRTİSİ
-
Sürekli Tedirginlik Hissi: Partnerinizin yanında sürekli tetikte ve gergin hissetmek
-
Özgüven Kaybı: Kendinizi sürekli yetersiz ve değersiz hissetmek
-
Sosyal İzolasyon: Arkadaşlarınızdan ve ailenizden uzaklaşmak
-
Ruh Halinde Dalgalanmalar: Ani öfke nöbetleri veya ağlama krizleri
-
Uyku ve Yeme Bozuklukları: İştah kaybı veya aşırı yeme, uyku düzensizlikleri
-
Kendini Suçlama: Her sorunun kaynağını kendinizde aramak
-
Karar Vermede Zorluk: En basit kararları bile almaktan çekinmek
-
Kronik Yorgunluk: Sürekli bitkin ve enerjisiz hissetmek
-
Kaygı Bozuklukları: Panik atak veya sosyal fobi belirtileri
-
İntihar Düşünceleri: Hayatın yaşamaya değer olmadığını düşünmek
PSİKOLOJİK ŞİDDETİN 10 YAYGIN TÜRÜ
-
Gaslighting (Akıl Bulandırma): Gerçekliğinizi sorgulatacak şekilde manipülasyon
-
Yalnızlaştırma: Sosyal çevrenizden koparmanız için baskı
-
Küçümseme: Duygu ve düşüncelerinizin değersizleştirilmesi
-
Aşırı Kıskançlık: Sosyal hayatınızı kısıtlayacak kontrol
-
Sessizlik Cezası: İletişimi keserek cezalandırma
-
Mobbing: İş yerinde sistematik baskı ve taciz
-
Ekonomik Şiddet: Mali özgürlüğünüzü kısıtlama
-
Dijital Şiddet: Sosyal medya hesaplarınızı kontrol etme
-
Tehdit ve Şantaj: Duygusal veya fiziksel zararla korkutma
-
Suçluluk Duygusu: Her şeyden sizi sorumlu tutma
PSİKOLOJİK ŞİDDETLE BAŞA ÇIKMA YOLLARI
1. Farkındalık ve Kabul
-
Yaşadıklarınızın normal olmadığını kabul edin
-
Duygularınızın geçerli olduğunu unutmayın
-
“Ben hassasım” diye düşünmekten vazgeçin
2. Sınırlar Koyun
-
Kabul edilemez davranışları net bir dille ifade edin
-
Tekrarlanan davranışlar için sıfır tolerans gösterin
-
Kendi ihtiyaçlarınızı önceliklendirin
3. Destek Sistemleri
-
Güvendiğiniz arkadaşlarınızla ve ailenizle konuşun
-
Destek gruplarına katılın
-
Sosyal ilişkilerinizi güçlendirin
4. Profesyonel Yardım
-
Psikolog veya psikiyatrist desteği alın
-
Terapi sürecine düzenli devam edin
-
Gerekirse hukuki danışmanlık alın
HUKUKİ HAKLARINIZ VE YASAL SÜREÇ
Türkiye’de psikolojik şiddet mağdurları için yasal koruma mekanizmaları bulunuyor:
-
ALO 183: Aile, Kadın, Çocuk ve Özürlü Sosyal Hizmet Danışma Hattı
-
ALO 155: Polis İmdat
-
ALO 156: Jandarma İmdat
-
0212 656 96 96: ŞÖNİM (Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi)
Yasal Tedbirler:
-
6 aya kadar uzaklaştırma kararı
-
Tedavi zorunluluğu
-
Gerekli durumlarda geçici maddi yardım
-
Barınma desteği
NE ZAMAN PROFESYONEL YARDIM ALINMALI?
Aşağıdaki durumlarda zaman kaybetmeden uzmana başvurun:
-
Sürekli depresif hissetme hali
-
İntihar düşünceleri
-
Panik atak ve kaygı bozuklukları
-
Uyku ve yeme düzeninde ciddi bozulmalar
-
Sosyal hayattan tamamen kopma
-
Kendine zarar verme düşünceleri
SONUÇ
Psikolojik şiddet, bir sevgi göstergesi veya normal ilişki dinamikleri değildir. Unutmayın:
-
Hak ettiğiniz saygıyı ve sevgiyi talep etmek sizin hakkınız
-
Sınırlar koymak bencillik değil, öz saygı göstergesidir
-
Yardım istemek zayıflık değil, güçlülük işaretidir
-
Hiç kimse size değer verilmeden var olduğunuz bir ilişkiyi hak etmiyor
Psikolojik şiddetin farkında olmak, kendinize verdiğiniz değerin en büyük kanıtıdır. Bu farkındalık, sağlıklı ilişkiler kurmanın ve kendi yaşamınızın kontrolünü ele almanın ilk adımıdır.
