New York siyaseti, Demokrat Parti içinde yaşanan heyecan verici bir ön seçimle tarihi bir dönüm noktasına işaret ediyor. 33 yaşındaki New York Eyaleti Temsilciler Meclisi Üyesi Zohran Mamdani, şehrin ilk Müslüman ve Güney Asyalı belediye başkanı adayı olarak Demokrat Parti ön seçimlerinde eski Vali Andrew Cuomo’ya karşı önemli bir zafer elde etmeye hazırlanıyor. Oyların %95’inin sayıldığı ön seçimlerde Mamdani, Cuomo karşısında %43’e %36 oranında önde gidiyor. Posta yoluyla gönderilen oyların sayımının tamamlanması ve kesin sonuçların açıklanması 1 Temmuz’u bulsa da, rakibi Cuomo’nun Mamdani’yi tebrik etmesi, zaferin tescillendiğinin sinyallerini veriyor.
“Bu Gece Tarih Yazdık!”
Zafer konuşmasında taraftarlarına seslenen Mamdani, “Bu gece tarih yazdık. New York belediye başkanlığı için Demokrat adayınız olacağım” diyerek coşkusunu dile getirdi. Yerel siyasette bir dönem baskın bir isim olan Andrew Cuomo’ya karşı elde ettiği bu başarı, yenilikçi politikalar savunanlar için bir dönüm noktası ve şehrin siyasi ağırlık merkezinde bir değişimin habercisi olarak yorumlanıyor. Mamdani’nin adaylığı, tabandan gelen güçlü destek ve cesur bir sol kanat platformu üzerine inşa edilmiş durumda.
Kimdir Bu Zohran Mamdani? Hayatı ve Siyasi Kimliği
Uganda’nın başkenti Kampala’da doğan Zohran Mamdani, yedi yaşındayken ailesiyle birlikte New York’a taşındı. Bronx Bilim Lisesi’nden mezun olduktan sonra Bowdoin Üniversitesi’nde Afrika Çalışmaları alanında lisans derecesini tamamladı. Üniversite yıllarında “Filistin’de Adalet İçin Öğrenciler” grubunun kampüs örgütlenmesini başlatarak siyasi duruşunu erken yaşlarda ortaya koydu.
Şehrin ilk Müslüman ve Güney Asyalı belediye başkanı adayı olan bu Y kuşağı mensubu siyasetçi, çok kültürlü New York için yürüttüğü ön seçim kampanyasında köklerine sıkça vurgu yaptı. Urduca yayınladığı bir videosunda Bollywood film kliplerine yer verirken, bir başka videosunda ise İspanyolca konuşarak şehrin kültürel çeşitliliğine hitap etti. Mamdani, Brooklyn’de yaşayan 27 yaşındaki Suriyeli sanatçı eşi Rama Duwaji ile Hinge adlı flört uygulamasında tanıştığını belirtiyor.
Ünlü film yönetmeni Mira Nair’in oğlu ve Columbia Üniversitesi’nde ders veren Profesör Mahmood Mamdani’nin oğlu olan Zohran Mamdani, her iki ebeveyninin de Harvard mezunu olmasıyla dikkat çekiyor. Kendisini “halkın adayı ve örgütleyicisi” olarak tanımlayan Mamdani, siyasete girmeden önce New York’un Queens ilçesindeki düşük gelirli ev sahiplerinin tahliye edilmesine karşı mücadele eden bir konut danışmanı olarak çalıştı.
Müslüman kimliğini kampanyasının görünür bir parçası haline getiren Mamdani, camileri düzenli olarak ziyaret etti ve şehirdeki geçim kriziyle ilgili Urduca bir kampanya videosu yayınladı. Bir mitingde yaptığı konuşmada, “Müslüman olarak toplum önünde durmanın, bazen gölgelerde bulabildiğimiz güvenliği de feda etmek anlamına geldiğini biliyoruz” ifadelerini kullandı.
Mamdani’nin Geçim Kriziyle Mücadelesi ve Radikal Politikaları
New York’un en pahalı şehirlerinden biri olması sebebiyle, Mamdani, seçmenlerin Demokratlardan en büyük beklentisinin uygun fiyatlı konutlar olduğunu dile getiriyor. BBC’ye verdiği demeçte, “Bu, halkının dörtte birinin yoksulluk içinde yaşadığı, her gece 500 bin çocuğun aç yattığı bir şehir. Ve nihayetinde, onu bu kadar özel kılan şeyi kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya olan bir şehir” diyerek mevcut durumu özetledi.
Mamdani’nin geçim kriziyle mücadele için önerdiği radikal reçete şu maddelerden oluşuyor:
Kent çapında bedava otobüs hizmeti
Kira dondurma ve ihmalkâr ev sahipleri için daha sıkı hesap verebilirlik
Şehre ait bir uygun fiyatlı marketler zinciri
Altı hafta ila beş yaş arasındaki çocuklar için evrensel çocuk bakımı
Kirası sabit, sendikalar tarafından inşa edilmiş konut üretiminin üç katına çıkarılması
Belediye Başkanlığı Ofisi’nin mülk sahiplerini sorumlu tutacak şekilde “yeniden düzenlenmesi” ve kalıcı olarak uygun fiyatlı konutların büyük ölçüde genişletilmesi
Kampanyasında bu politikaları son derece görsel ve viral hareketlerle ilişkilendiren Mamdani, kira dondurmayı dramatize etmek için Atlantik’e daldı, gıda güvensizliğini vurgulamak için bir metro treninde Ramazan orucunu burrito dürümle açtı. Ön seçimlerden birkaç gün önce Manhattan’ın tamamını yürüyerek seçmenlerle sık sık fotoğraf çektirdi.
Ancak Mamdani’nin bu iddialı vaatleri eleştirmenler tarafından sorgulanıyor. New York Times gazetesi, Mamdani’nin gündeminin “şehrin zorluklarına tam anlamıyla uygun olmadığını” ve “yönetimin kaçınılmaz tavizlerini sıklıkla görmezden geldiğini” belirtirken, kira dondurma planının konut arzını kısıtlayacağını savundu.
“Deneyimsiz ve Fazla Radikal” Eleştirileri ve Filistin Desteği
Cuomo ve diğer eleştirmenler, Mamdani’yi 115 milyar dolarlık bütçesi ve 300 binden fazla belediye çalışanı olan bir şehir için “deneyimsiz ve fazla radikal” olmakla suçluyor. Cuomo, deneyimin önemine vurgu yaparak, “Deneyim, yeterlilik, işi nasıl yapacağını bilmek, Trump’la nasıl başa çıkacağını bilmek, Washington’la nasıl başa çıkacağını bilmek, eyalet meclisiyle nasıl başa çıkacağını bilmek, bunlar temeldir. İşi başında öğrenmeye inanıyorum ancak New York belediye başkanı olarak değil” dedi.
Ancak siyasi stratejist Trip Yang, bu siyasi çağda “deneyimin” kesin belirleyici olmadığını savunuyor. Yang, Mamdani’nin kampanyasının “akıl almazı” başardığına inanarak, “Zohran on binlerce gönüllü, yüz binlerce benzersiz bağışçı tarafından destekleniyor. Bu kadar çok gönüllü ve tabandan gelen heyecanın olduğu bir Demokrat ön seçim kampanyası New York’ta nadiren görülüyor” yorumunda bulundu. Destekçilerinden Lokmani Rai ise, Mamdani’nin “göçmen topluluğundan biri olduğunu” ve “kendilerini anladığını” belirtti.
Mamdani’nin Filistinlilere olan güçlü desteği ve İsrail’e yönelik kararlı eleştirisi de Demokrat Parti’nin genel çizgisinden ayrılıyor. Eyalet meclisi üyesi, uluslararası insan hakları yasasını ihlal eden İsrail yerleşimleriyle bağlantıları olan New York hayır kurumlarının vergi muafiyetini sona erdirmek üzere bir yasa tasarısı sundu. Ayrıca İsrail’in Gazze’de soykırım yaptığını, bir apartheid devleti olduğunu ve İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun tutuklanması gerektiğini düşündüğünü söyledi. Mamdani, Haziran ayında verdiği bir röportajda, “Din veya başka bir şeye dayalı bir vatandaşlık hiyerarşisi olan herhangi bir devleti desteklemek konusunda rahat değilim, bence bu ülkede sahip olduğumuz şekilde, eşitlik dünyadaki her ülkede kutsallaştırılmalı. Benim inancım bu” dedi.
Mamdani ayrıca New York’ta antisemitizme yer olmadığını belirterek, seçilmesi halinde nefret suçlarıyla mücadele için ayrılan fonu artıracağını söyledi. Cuomo ise kendisini “İsrail’in aşırı destekçisi ve bundan gurur duyan biri” olarak tanımladı.
New York’un yeni belediye başkanı, 4 Kasım’daki seçimlerle belirlenecek. Mamdani’nin yükselişi, Demokrat Parti’nin gelecekteki seçimlerde karşılaşabileceği sorunlar ve Trump’ı nasıl alt edebileceği konusunda ülke çapında tartışmaları tetikleyebilir.
