Bilim dünyasının saygın yayınlarından Nature Reviews Disease Primers‘da yer alan yeni bir rapor, pandeminin uzun vadeli nörolojik etkilerine ışık tuttu. Yapılan kapsamlı incelemeye göre, dünya çapında 80 ila 400 milyon arasında insan uzun COVID kaynaklı nörolojik semptomlardan etkileniyor. Araştırmacılar, bu durumun en yaygın belirtileri arasında hafıza eksikliği, karar verme ve planlama yetisini etkileyen yönetici işlev bozuklukları, anksiyete, depresyon ve uyku bozukluklarının yer aldığını belirtiyor.
Hastaneye yatanların yarısında görülüyor
Rapor, hastalığın seyri ve ciddiyetine göre uzun COVID riskinin nasıl değiştiğini de gözler önüne serdi. Toplum içinde hastalığı geçiren genel vakaların yüzde 5 ila 20’sinde uzun süreli belirtiler görülürken, hastaneye yatırılarak tedavi gören hastalarda bu oran yüzde 50’ye kadar yükseliyor. Bilim insanları, bu nörolojik tablonun arkasında viral kalıcılık (virüsün vücuttan tam atılamaması), kronik bağışıklık aktivasyonu ve vücudun kendi dokularına saldırdığı otoimmünite gibi mekanizmaların yattığını vurguluyor.
Bağışıklık sistemi 6 aydan fazla toparlanamıyor
Araştırmalar, uzun COVID hastalarında bağışıklık düzensizliğinin ve inflamatuar (iltihabi) yanıtların altı aydan uzun süre devam ettiğini kanıtlıyor. Bu kalıcı hasar, nörolojik semptomların kronikleşmesine neden olabiliyor. Ancak rapor, tedavi süreçleri için umut verici gelişmelere de işaret ediyor. Şu anda özellikle bilişsel ve nörolojik semptomları gidermeye yönelik hedefe odaklı tedavilerin test edildiği klinik deneylerin devam ettiği bildirildi.
