Türkiye’de hızla devam eden kentsel dönüşüm, özellikle kiracılar için birçok belirsizliği beraberinde getiriyor. “Bina yıkılacak, taşınmak zorunda mıyım?”, “Devletten kira yardımı alabilecek miyim?” ve “Yeni bina bitince eski dairime geri dönebilecek miyim?” gibi sorular, kiracıların en çok endişe duyduğu konuların başında geliyor. İşte, kentsel dönüşüm sürecinde kiracıların bilmesi gereken tüm haklar ve adım adım başvuru rehberi…
Riskli Bina Tespit Edildiğinde Kiracı Taşınmak Zorunda Mı?
Evet, taşınmak zorundadır. Binanız resmi olarak “riskli yapı” tespit edilip bu karar kesinleştiğinde, kiracıların belirlenen süre içerisinde taşınması yasal bir zorunluluktur. Kiracıların bu yıkım kararına itiraz etme hakkı bulunmamaktadır. Ancak, bina riskli olmadığı halde sadece yenileme amacıyla yıkılıyorsa ve kira sözleşmenizin süresi devam ediyorsa, bu duruma itiraz edebilme hakkınız olabilir.
Kentsel Dönüşüm Kira Yardımı Nedir ve Nasıl Alınır?
Riskli yapı nedeniyle tahliye edilen kiracılar, devletten 2 aylık kira yardımı alabilir. Bu yardımın tutarı, kiracının bulunduğu il için belirlenen kira desteği üzerinden hesaplanır.
-
Başvuru Yeri: Binanızın bulunduğu ildeki Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü.
-
Başvuru Zamanı: Yıkım kararı kesinleştikten ve tahliye süreci başladıktan sonra.
-
Önemli Koşul: Tahliye edilen binada ikamet ettiğinizi belgelemek zorunludur. Bu nedenle adres kaydınızın ve faturalarınızın güncel olması kritik önem taşır.
Yeni Bina Tamamlanınca Eski Daireme Geri Dönebilir miyim?
Hayır, geri dönemezsiniz. Kentsel dönüşümde kiracılar için en sık karşılaşılan ve en sürpriz sonuç budur. Yeni bina tamamlandığında, kiracının eski dairesini kiralamaya devam etme gibi bir hakkı bulunmamaktadır. Kanun, kiracıya sadece yeni dairelerden birini öncelikli olarak satın alabilme hakkı tanır. Ev sahibi ile müteahhit arasındaki paylaşım tamamlandıktan sonra, satışa çıkarılan daireler öncelikle eski kiracıya teklif edilir.
Kira Yardımı Başvurusu İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Konut Kiracıları İçin İstenen Belgeler:
-
Doldurulmuş başvuru formu
-
Nüfus cüzdanı aslı ve fotokopisi
-
Riskli yapı tespitine ilişkin resmi yazı
-
Adres kayıt örneği veya son 3 aya ait elektrik, su, doğalgaz faturası
-
IBAN’ın göründüğü bir banka hesap cüzdanı fotokopisi
İş Yeri Kiracıları İçin İstenen Belgeler:
-
Doldurulmuş başvuru formu ve kimlik belgesi
-
Riskli yapı tespit yazısı
-
Eski ve yeni işyeri adresine ait vergi levhaları
-
Ziraat Bankası hesap cüzdanı fotokopi
Kiracılar İçin Kritik Uyarılar
-
Süreyi Kaçırmayın: Tahliye için size verilen süreyi ve kira yardımı başvuru tarihlerini takip edin. Sürelerin kaçırılması hak kaybına neden olabilir.
-
Belgelerinizi Saklayın: Kira sözleşmenizi, faturalarınızı ve riskli yapı tespit yazısını özenle saklayın.
-
Satın Alma Hakkınızı Değerlendirin: Ekonomik durumunuz uygunsa, öncelikli satın alma hakkınızı değerlendirmek uzun vadede karlı bir yatırım olabilir.
-
Resmi Bilgi Kaynaklarına Güvenin: Süreçle ilgili en doğru bilgiyi her zaman Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlükleri’nden ve resmi internet sitelerinden edinin.
Sonuç
Kentsel dönüşüm süreci kiracılar için zorlu olabilir, ancak yasalarla tanınan haklarınızı bilmek ve zamanında harekete geçmek, bu süreci en az zararla atlatmanızı sağlayacaktır. Taşınma zorunluluğu ve geri dönememe durumu bir gerçek olsa da, kira yardımı gibi destekler bu geçiş döneminde size nefes aldıracaktır.
