Haber: Sabri Kırdar
Antalya 2. İdare Mahkemesi’nin Finike–Demre–Kaş–Kalkan Bölünmüş Yol Projesi için verdiği “ÇED Olumlu” kararını iptal etmesinin ardından Kaş Çevre ve Kültür Derneği, kamuoyunda özellikle Finike–Demre arasındaki yolun bu projeyle çözüleceği yönünde oluşturulan algıya ilişkin açıklama yaptı. Dernek Başkanı Ahmet Murat Akoy, bilirkişi raporunun bu iddiayı açık biçimde çürüttüğünü vurguladı.
Antalya 2. İdare Mahkemesi, Finike–Demre–Kaş–Kalkan hattında yapılması planlanan Bölünmüş Yol Projesi için verilen “ÇED Olumlu” kararını iptal etti. Kararın ardından Kaş Çevre ve Kültür Derneği Başkanı Ahmet Murat Akoy, kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla bir basın açıklaması yaptı.
Akoy, derneğin tamamıyla gönüllülerden oluşan bir sivil toplum kuruluşu olduğunu hatırlatarak, söz konusu projeyi kamu yararı, çevresel sürdürülebilirlik, kültürel mirasın korunması ve bilimsel planlama ilkeleri çerçevesinde değerlendirdiklerini ifade etti.
Mahkeme kararına dayanak oluşturan ve 11 bilim insanı tarafından hazırlanan bilirkişi raporunun, derneğin uzun süredir dile getirdiği kaygıları bilimsel ve hukuki olarak ortaya koyduğunu belirten Akoy, dava sürecinin ardından kamuoyunun yanlış ya da eksik bilgilendirildiğini söyledi. Bu nedenle bilirkişi raporunun özetini paylaşma gereği doğduğunu ifade etti.
Finike–Demre Arası Yol Proje Kapsamında Değil
Bilirkişi raporunda yer alan en kritik tespitlerden birinin, kamuoyunda sıkça dile getirilen Demre–Finike arasındaki virajlı yolun tünelle geçilmesinin bu projenin konusu olmadığı olduğunu belirten Akoy, iptal edilen ÇED’in yalnızca 64 kilometrelik Demre–Kaş–Kalkan kesimini kapsadığını vurguladı. Akoy, halkın en temel beklentisi olan Finike–Demre arasındaki riskli ve virajlı yol kesiminin proje kapsamı dışında bırakıldığını söyledi.
Rapora göre proje yolunun Demre ve Kaş’ı transit geçeceğini aktaran Akoy, Kaş girişinin merkeze yaklaşık 12 kilometre mesafede olması nedeniyle halkın yüzde 73’ünün mevcut yolu kullanmaya devam edeceğinin öngörüldüğünü ifade etti. Trafik projeksiyonlarının ise otoyol standartlarında 2×2 şeritli bir yol yapımını gerektirecek düzeyde olmadığını, mevcut yolun geometrik iyileştirmelerle hizmet verebileceğinin bilimsel olarak tespit edildiğini dile getirdi.
15 Dakikalık Zaman Kazancı, Büyük Tahribat
Akoy, bilirkişi raporunda projenin sağlayacağı zaman kazancının yaklaşık 15 dakika ile sınırlı olduğunun belirtildiğini aktararak, buna karşın çevresel ve kültürel etkilerin geri dönüşü olmayan boyutlarda olduğuna dikkat çekti.
Resmî trafik kazası verilerine de değinen Akoy, 2020–2024 yılları arasında meydana gelen 1053 kazanın büyük bölümünün virajlı kesimlerde değil, düz yol ve kavşaklarda gerçekleştiğini söyledi. Bu verilerin, “virajlar kazaya neden oluyor, bu nedenle yeni otoyol yapılmalı” iddiasını istatistiksel olarak desteklemediğini ifade etti.
Tarım Alanları, Su Kaynakları ve Ormanlar Risk Altında
Bilirkişi raporunda özellikle Demre’de örtüaltı tarım yapılan verimli tarım arazilerinin, yeraltı su kaynaklarının, ormanların, zeytinliklerin ve makilik alanların ciddi ve geri dönüşü olmayan biçimde zarar göreceğinin ortaya konduğunu belirten Akoy, ÇED raporuna göre proje kapsamında toplam 1520 hektar orman alanının tahrip edileceğini ve 66 binden fazla ağacın kesilmesinin öngörüldüğünü hatırlattı.
Proje etki alanında, yalnızca Kaş coğrafyasında yetişen Likya Orkidesi ve Kaputaş Andızotu ile birlikte 22’si endemik olmak üzere yüzlerce bitki türünün etkileneceğini belirten Akoy, nesli tehlike altındaki canlıların yaşam alanlarının parçalanacağına dikkat çekti.
Likya Kültürel Mirası ve Kaş’ın Geleceği
Bilirkişi raporuna göre yol güzergâhının en az 11 arkeolojik ve 4 doğal sit alanını etkilediğini belirten Akoy, ÇED raporunda kültürel miras alanlarının eksik ve yüzeysel biçimde ele alındığını söyledi. Bu durumun Likya kültürel peyzajı açısından telafisi mümkün olmayan riskler barındırdığını vurguladı.
Yol projesinin yalnızca bir ulaşım yatırımı olmadığını ifade eden Akoy, yeni yapılaşma, turizm tesisleri ve rant baskısını tetikleyecek bir altyapı hamlesi olduğuna dikkat çekti. Otoyol standartlarında bir yolun, Kaş’ın bugüne kadar koruduğu küçük ölçekli, yerelden beslenen butik turizm modeline ciddi zarar vereceğini söyledi.
“Mahkeme Kamu Yararı Bulmadı”
Mahkemenin, projenin zorunlu bir ulaşım ihtiyacına dayanmadığı, çevresel ve kültürel zararlarının çok yüksek olduğu ve ekonomik-toplumsal fayda iddialarının bilimsel verilere dayanmadığı gerekçeleriyle kamu yararı bulunmadığına karar verdiğini hatırlatan Akoy, bu kararın son derece önemli olduğunu ifade etti.
Mevcut Yolun İyileştirilmesi Çağrısı
Kaş Çevre ve Kültür Derneği olarak taleplerini de paylaşan Akoy, Finike–Demre–Kaş–Kalkan Bölünmüş Yolu Projesi’nden mevcut haliyle vazgeçilmesi gerektiğini söyledi. Ulaşım güvenliği için önceliğin mevcut yolun iyileştirilmesine, noktasal ve yerel ihtiyaçlara uygun çözümlere verilmesi gerektiğini vurguladı.
Derinleşen ekonomik kriz koşullarında, kamunun sınırlı kaynaklarının maliyeti belirsiz ve büyük tahribat yaratacak projelere aktarılmasının kamu yararı taşımadığını belirten Akoy, daha düşük maliyetli ve aşamalı iyileştirmelerin hem kamu maliyesi hem de toplum açısından daha akılcı olduğunu ifade etti.
Açıklamasının sonunda Akoy, Kaş Çevre ve Kültür Derneği’nin yaşam alanlarını, doğal varlıkları ve binlerce yıllık kültürel mirası korumak için; rant ve kaynak aktarımına dayalı projelere karşı hukuku, bilimi ve kamunun yararını savunmaya devam edeceğini kamuoyuna saygıyla duyurdu.
