Ekolojik talanın, en çok zarar verdiği bölgelerden biri olan Karadeniz’de 11-18 Aralık tarihleri arasında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 11 kentte 25 proje için Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) duyurusu yapıldı. Madenden Rüzgar Enerji Santraline (RES), Güneş Enerji Sistemi’nden (GES) sanayi tesisine kadar birçok proje için ÇED süreci başlarken, bir kısmı için ise ‘ÇED gerekli değil’ kararı verildi.
Kararlar içinde en önemlilerinden biri olan Kastamonu Hanönü ilçesinde yine bir maden ocağı için ÇED süreci başlatıldı. Bakanlık, ilçenin Yeniköy Köyünde Eti Bakır A.Ş. tarafından açılmak istenen bakır madeni için 14 Aralık’ta ÇED süreci başlatıldığını duyurdu. 1815,87 hektarlık ruhsat sahasında işletilen yeraltı madeninde yıllık 50 bin ton bakır çıkarılması planlanıyor.
Maden sahası ‘Orman Alanı’ olarak tanımlanırken, maden sahasının içinden ve çevresinden mevsimsel akış gösteren dereler ve kolları bulunuyor. Yine maden sahası Yeniköy Köyü’ne 2,25 kilometre, Yeniköy Köyü’ne bağlı konuta 2 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Madenin inşası ve işletmesi sırasında bölgedeki orman yolunun kullanılacağı belirtilen ÇED raporda ayrıca bu yolların ulaşım ve nakliye amaçlı genişletileceği bilgisine de yer verildi.
Gümüşhane Şiran ilçesi Paşapınarı Köyü’nde Fazlı Enerji isimli şirketin açmak istediği GES için 13 Aralık’ta ÇED süreci başlatıldı. 19,83 hektarlık bir alana en yakın yerleşim birimi 58 metre uzaklıktayken, sahanın 38 metre yakınından ise Şiran Çayı geçiyor. Öte yandan alan “Çayır-Mera Alanı ve Tarım Arazisi” olarak vasıflandırılmış durumda.
Ordu Fatsa’da Mustafa Kemal Paşa ve Dumlupınar mahallelerinin kıyı dolgusu için başvuran Ordu Büyükşehir Belediyesi projesi için 15 Aralık’ta ‘ÇED olumlu’ kararı çıktı. Aynı bölge için bakanlığın 18 Kasım 2021’de verdiği ‘ÇED gerekli değildir’ kararı hukuka aykırı olduğu, bölge halkına faydası olmayacağı, kamu yararı gözetilmediği, ilçenin yaşanmaz hale geleceği gerekçeleriyle Ordu 1. İdare Mahkemesi tarafından 29 Haziran 2022’de iptal edilmişti.
1 kilometrelik sahil bandında yapılacak dolgu alanı için bölgedeki vadileri yok eden dört ayrı taş ocağından taş alınması planlanıyor. Proje sahası Fatsa iskelesinden Fatsa Balıkçı Barınağına kadar uzanırken, bölgede deniz türü çeşitliliğinin fazla olduğu bölgede profesyonel balıkçılığın yanı sıra amatör balıkçılıkta yapılıyor.
Samsun Ladik ilçesi Ahmetsaray Mahallesi ve Kavak ilçesi Karadağ Mahallesi sınırlarında Hanlı Enerji isimli şirket tarafından kurulmak istenen RES için 15 Aralık’ta ÇED süreci başlatıldı. 5 adet RES türbini kurulacak olan alan Samsun, Çorum, Tokat Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planına göre tarım arazisi niteliğinde.
Yine Kavak ilçesi Belalan Mahallesi’nde ise Oğutata Mimarlık isimli şirket tarafından RES yapılması için 15 Aralık’ta ÇED süreci başlatıldı. 5 adet rüzgar türbininin kurulacağı bölge Samsun, Çorum, Tokat Planlama Bölgesi İli 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı’na göre ‘Orman’ ve ‘Tarız Arazisi’ niteliğindedir.
Samsun Havza ilçesi Hacıdede Mahallesi’nde Ekim Elektrik isimli firma tarafından işteline RES’e kaynak sağlamak için açılması planlanan GES için 15 Aralık’ta ‘Nihai karar’ sürecine girildi. Buna göre İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu (İDK) tarafından son hali verilen dosya, askıya çıkarken, 10 gün içinde yurttaşlar projeye itiraz edebilecek. GES alanı Çorum, Samsun, Tokat Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planında ‘Nitelikli tarım alanı’ içinde kalıyor. Alana en yakın yapı 450 metre uzaklıkta bulunan tarla içi bir yapı. Proje kapsamında 71 hektarlık bir alana toplam 87bin 272 güneş paneli yerleştirilecek.
Samsun Bafra ilçesi İnözü Koşaca Mahallesi’nde ise Karayolları 7’inci Bölge Müdürlüğü tarafından 24,45 hektarlık alana patlatmalı kalker ocağı kurulması için 14 Aralık’ta ‘ÇED gerekli değil’ kararı verildi. Öte yandan Samsun İlkadım ilçesi Çivril Mahallesi’nde Dağdelen Yol Yapı A.Ş. tarafından 69 bin 966,58 metrekarelik alana “Samsun Şehir Geçişi Yeşilkent Kavşağı Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Üstyapı İşleri (BSK) ve Köprü Yapım İşi” için Sıcak Asfalt Plent ve Mekanik Plent Tesisi kurulması için 12 Aralık’ta ÇED süreci başlatıldı.
Tokat merkez ilçesi Döllük ve Bula köylerini kapsayan 3 hektarlık alanda Tokat Erdem Hazır Beton isimli şirket tarafından Kum-Çakıl Ocağı açılması için 18 Aralık’ta ‘ÇED gerekli değil’ kararı çıktı. Proje alanına kuş uçuşu 68 metre uzaklıkta konutlar bulunurken, 155 metre kuzeyinden Yeşilırmak Nehri, 140 metre uzağından ise Yeşilırmak Nehri yüzeysel su kaynağı bulunuyor.
Tokat’ın Zile ilçesi Yıldıztepe Köyü’nün mahallerinde ise Tokat İl Özel İdaresi tarafından 3 adet kil ocağı ve 1 adet taş ocağı işletilmesi için 14 Aralık’ta “ÇED gerekli değil” kararı verildi. Toplamda 20 hektarlık alanda işletilecek 4 ocağın bulunduğu alan Samsun-Çorum-Tokat Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planında “Marjinal Tarım Alanları” ve “Orman Alanları” içerisinde kalıyor. Ayrıca alan, bölge halkı tarafından mera ve yayla olarak da kullanılıyor.
Karabük merkez ilçesi Burunsuz Köyü’nde Yılmaz İnşaat firması tarafından “Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi Kapasite Artışı” için 11 Aralık’ta İDK tarafından nihai karar verildi. Buna göre hazırlanan dosyaya 10 gün içinde itiraz edebilecek. Mevcut ocak alanının iki katından büyük bir alanda açılması planlanan maden alanı orman ve şahıs arazilerinden oluşuyor.
Yine merkez ilçesi Kale Köyü’nde 2 bin metrekarelik alana Yılankaya Hurdacılık isimli firma tarafından atık tesisi kurulması için 13 Aralık’ta ÇED süreci başlatıldı. Tesis metal atıklarının ve cüruflarının toplanarak işlendiği bir tesis olarak kullanılacak. Öte yandan Eskipazar ilçesi Bayındır Köyü’nde bulunan Eskipazar Organize Sanayi Bölgesi’nde Hakan Faydasıçok Çelik Anonim Şirketi tarafından 27 bin metrekarelik alana kurulacak olan “Sıcak ve Soğuk Demir Çelik Haddeleme Tesisi” için ÇED süreci başlatıldı.
Kaynak: Artı Gerçek
