Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar (CYBE), cinsel temas yoluyla vücuda yerleşen, 30’dan fazla bakteri, virüs ve parazitin neden olduğu hastalıklardır. Bu etkenlerden sekiz tanesi küresel çapta en yüksek oranlarda görülmektedir. Bu hastalıklar ağırlıklı olarak vajinal ya da oral seks dahil olmak üzere cinsel temas ile yayılmakla birlikte, Hepatit B ve HIV gibi bazı CYBE’ler kan ürünleri veya anneden hamilelik sırasında da çocuğa geçebilmektedir.
EN SIK GÖRÜLEN 8 CİNSEL YOL İLE BULAŞAN HASTALIK
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar arasında en sık görülen sekiz enfeksiyon şunlardır:
-
Sifiliz
-
Klamidya
-
Bel Soğukluğu (Gonore)
-
Trikomoniyaz
-
Hepatit B
-
Herpes Simplex (Uçuk)
-
HIV (AIDS)
-
HPV (İnsan Papilloma Virüsü)
Bu hastalıklardan dördü (Sifiliz, Klamidya, Bel Soğukluğu ve Trikomoniyaz) günümüzde sorunsuz bir şekilde tedavi edilebilmektedir. Ancak tedavi edilmeyen CYBE’ler, ilerleyen dönemde çok daha büyük sağlık sorunlarına yol açabilir.
BELİRTİ VERMEYEN HASTALIKLARIN GİZLİ TEHLİKELERİ
Pek çok cinsel yolla bulaşan hastalık başlangıç aşamasında hiç belirti vermemektedir. Bu durum hem bulaşma riskini büyük oranda artırmakta hem de tedaviyi geciktirmektedir. Belirti vermeyen bu enfeksiyonların tedavi edilmediği durumlarda yol açabileceği en büyük sorunlar arasında kadınlarda kısırlık ve rahim ağzı kanseri riski yer almaktadır. Bu riskler, güvenli seks ve düzenli kontrollerin önemini bir kez daha ortaya koymaktadır.
KADINLARDA VE ERKEKLERDEKİ AYIRT EDİCİ SİNYALLER
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların belirtileri, kadınlarda ve erkeklerde farklılıklar gösterebilmektedir.
| Kadınlarda Sık Görülen Belirtiler | Erkeklerde Sık Görülen Belirtiler |
| Vajinal kaşıntı ve akıntı (sulu, kremsi, yeşilimsi) | İdrar yaparken ağrı veya yanma |
| Cinsel ilişki sırasında ağrı | Alt karın bölgesinde ağrı |
| Adet kanamalarının normalden uzun sürmesi | Testislerde ağrı |
| Genital bölgede ya da deride döküntü/lezyonlar | Penis akıntısı (sarı veya yeşil) |
Öne Çıkan Enfeksiyonlar ve Özellikleri
-
HPV (İnsan Papilloma Virüsü): Cinsel yolla bulaşan hastalıklar arasında en yaygın görülenlerdendir. Cilt teması yoluyla bulaşır ve karnabahar şeklinde siğillere yol açabilir. Bazı türleri rahim ağzı kanserinin en büyük sebebidir.
-
Klamidya: Erken aşamalarda genellikle belirti vermez. Erkeklerde idrar yaparken ağrıya, kadınlarda ise vajinal akıntıya neden olabilir.
-
Bel Soğukluğu (Gonore): Sık idrara çıkma ihtiyacı ve kadınlarda adet döngüsünde anormallikler görülürken, erkeklerde sarı ya da yeşil akıntı ve testislerde ağrı meydana gelmesi en büyük bulgularıdır.
-
HIV (AIDS): Bağışıklık sisteminin çökmesine sebep olan tehlikeli bir virüstür. Ateş, döküntü, boğaz ağrısı ve şişmiş lenf düğümleri şeklinde kendini göstermeye başlar.
KORUNMA VE TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Cinsel hastalıkların ortaya çıkmasına ve bulaşmasına engel olmanın temel yolu güvenli seks yapılması ve doğru koruyucu (kondom) kullanılmasıdır.
Aynı zamanda HPV ve Hepatit B gibi bazı hastalıklardan aşı yolu ile korunmak da mümkündür. Belirtisiz bulaşma riskinin yüksek olması sebebiyle, bireylerin riskli temas sonrası kontrollerini zamanında yaptırmaları, erken tanı ve tedavi için kritik öneme sahiptir. Yaygın görülen hastalıkların dördü (Sifiliz, Klamidya, Bel Soğukluğu, Trikomoniyaz) erken teşhis ile kolaylıkla tedavi edilebilmektedir.
