İshal, günde üç veya daha fazla kez sulu veya yumuşak dışkılama olarak tanımlanır. İshal, birçok farklı nedenden kaynaklanabilir. En yaygın nedenler şunlardır:
- Gıda zehirlenmesi: Gıda zehirlenmesi, gıdalardan kaynaklanan bakteri, virüs veya parazitlerin neden olduğu bir hastalıktır. Gıda zehirlenmesi, bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı ve ateş gibi belirtilere neden olabilir.
- Bağırsak enfeksiyonları: Bağırsak enfeksiyonları, bakteri, virüs veya parazitlerin neden olduğu bağırsak iltihabıdır. Rotavirüs, E. coli ve Campylobacter gibi bağırsak enfeksiyonları ishale neden olabilir.
- Laktoz intoleransı: Laktoz intoleransı, süt ve süt ürünlerinde bulunan laktozu sindirememektir. Laktoz intoleransı olan kişiler, süt ve süt ürünlerini tükettikten sonra ishal, gaz ve şişkinlik gibi belirtiler yaşayabilir.
- Diğer hastalıklar: İshal, Crohn hastalığı, ülseratif kolit ve çölyak hastalığı gibi diğer bazı hastalıkların da belirtisi olabilir.
İshal, aşağıdaki durumlarda da görülebilir:
- İlaç kullanımı: Bazı ilaçlar, ishale neden olabilir.
- Stres: Stres, ishale neden olabilir.
- Seyahat: Yeni bir yere seyahat etmek, ishale neden olabilir.
- Aşırı kafein tüketimi: Aşırı kafein tüketimi, ishale neden olabilir.
- Aşırı alkol tüketimi: Aşırı alkol tüketimi, ishale neden olabilir.
İshal, genellikle ciddi bir sağlık sorununun belirtisi değildir. Ancak, ishal ile birlikte aşağıdaki belirtilerden biri veya birkaçı görülüyorsa, mutlaka bir doktora başvurmak gerekir:
- Ateş
- Karın ağrısı
- Kabızlık
- Halsizlik
- Ağırlık kaybı
İshal tedavisi, nedenine göre değişir. Gıda zehirlenmesi, bağırsak enfeksiyonları ve laktoz intoleransı gibi durumlarda, altta yatan nedenin tedavisi ile ishal de genellikle düzelir. Diğer hastalıklara bağlı ishallerde, altta yatan hastalığın tedavisi ile ishal de düzelir.
İshal, günlük yaşamı olumsuz etkileyebilecek bir rahatsızlıktır. İshalin nedeni belirlenip uygun tedavi uygulanırsa, genellikle kısa sürede düzelir.
İshali önlemek için alınabilecek bazı önlemler şunlardır:
- Ellerinizi sık sık yıkayın.
- Çiğ veya az pişmiş yiyeceklerden kaçının.
- Süt ve süt ürünlerini uygun şekilde saklayın ve tüketin.
- İlaçlarınızı doktorunuzun talimatlarına göre alın.
İshal olduğunuzda, aşağıdakileri yapmanız önemlidir:
- Bol bol sıvı tüketin. İshal, vücuttan su ve elektrolit kaybına neden olabilir. Bu nedenle, ishal olduğunuzda bol bol sıvı tüketmek önemlidir. Su, sade soda, tuzlu su ve pediatrik rehidrasyon solüsyonları (ORS) gibi sıvıları tüketebilirsiniz.
- Lif açısından zengin yiyeceklerden kaçının. Lif, bağırsak hareketlerini artırabilir ve ishali kötüleştirebilir. Bu nedenle, ishal olduğunuzda lif açısından zengin yiyeceklerden kaçınmanız önemlidir.
- Alkol ve kafein tüketiminden kaçının. Alkol ve kafein, bağırsak hareketlerini artırabilir ve ishali kötüleştirebilir. Bu nedenle, ishal olduğunuzda alkol ve kafein tüketiminden kaçınmanız önemlidir.
- İshaliniz 3 günden fazla sürüyorsa veya belirtileriniz şiddetliyse, bir doktora görünün.
