Bilim insanlarının yaptığı araştırma, iklim kriziyle deniz seviyesinde meydana gelebilecek yükselmenin, yeşil deniz kaplumbağası yuvalama alanlarını da etkileyeceğini ortaya koydu.
Her yıl 23 Mayıs’ta kutlanan Dünya Kaplumbağa Günü, kaplumbağaların korunmasına yönelik farkındalık oluşturmayı amaçlıyor.
Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Listesi’ne göre yeşil deniz kaplumbağalarının (Chelonia mydas) dünya genelindeki popülasyonu “tehdit altında”, Akdeniz popülasyonu ise “tehdide yakın” (NT) statüsünde bulunuyor.
Türkiye’nin Akdeniz kıyılarında yer alan ve türün en önemli yuvalama alanlarından biri olarak kabul edilen Hatay Samandağ Sahili’ndeki yuvalar da iklim değişikliği kaynaklı deniz seviyesi yükselmesi nedeniyle risk altında.
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi ve Aydın Adnan Menderes Üniversitesinden bilim insanlarının yürüttüğü araştırmada, Samandağ Sahili’ndeki 3 bin 479 doğal yuva verisi değerlendirildi.
Deniz seviyesinin 2100 yılına kadar yükseleceği 3 ayrı senaryonun hesaplandığı araştırmada deniz seviyesinin 0,48 metre, 0,63 metre ve 1,2 metre yükselmesi durumlarında, Samandağ Plajı’ndaki toplam kullanılabilir yuvalama alanlarının sırasıyla ortalama yüzde 9,7, yüzde 13,1 ve yüzde 31,8 oranında kaybolacağı öngörüldü. Bu oranlar, kıyı hattında önemli habitat daralmalarına ve yuvalama yoğunluğunun artmasıyla olası yeni risklere işaret ediyor.
Özellikle düşük kıyı yüksekliğine sahip Çevlik alt bölgesi, yüzde 45’e varan habitat kaybı ile en fazla risk altında olan alan olarak öne çıkarken, denizle kara arasındaki eğimin düşük olması nedeniyle, yuvaların taşkın ve erozyona açık hale geldiği belirtiliyor.
Suşehri Timur Karabal Meslek Yüksekokulu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bektaş Sönmez, Samandağ kumsalının 14 kilometre uzunluğa sahip, geniş yapısıyla yeşil deniz kaplumbağaları için önemli bir yuvalama bölgesi olduğunu belirtti.
Türü uzun yıllardır takip ettiklerini ifade eden Sönmez, 2100 yılına kadar bu deniz seviyesi yükselme senaryoları altında, habitat alanlarındaki kayıpları ortaya koymak için çalışmayı yürüttüklerini ifade etti.
Sönmez, kaplumbağaların başta akarsu ağızları olmak üzere kumsallarda belirli alanlara yuvalama yaptığını, bu nedenle yükselme sonrası geriye kalan alanların yetersiz gelebileceğini kaydetti.
Bir alan daralması yaşanacağından bahseden Sönmez, “Samandağ kumsalında Asi Nehri’nin denize döküldüğü her iki yakasındaki 3’er kilometrelik kısım, yani toplam 6 kilometrelik alanı oluşturan kumsal, toplam yuvaların yüzde 80’ini barındırıyor. Yüzde 30’luk kayıp oluştuğu zaman, geriye kalan yüzde 70’liğin içerisinde daha küçük bir alan kalmış olacak. Eskiden 5 kaplumbağa oraya 15-30 yuva yaparken, şimdi 20 kaplumbağa gelip yuva yapacak. Bu da yoğunluğa bağlı bazı sorunlar ortaya çıkaracak. Bir kaplumbağanın kendisinden önce yapılmış olan yuvanın yumurtalarına zarar verme, mikrobiyal aktiviteyi arttırıcı faaliyetlerin gelişmesi, çakal, tilki gibi predatörlerin bölgeye çekilmesi gibi.” diye konuştu. (AA)
