Uluslararası İklim Eylem Ağı (CAN International), Germanwatch ve NewClimate Enstitüsü tarafından yayımlanan yeni İklim Değişikliği Performans Endeksi (CCPI), ülkelerin iklim politikalarındaki ilerlemeyi ortaya koydu. Endekste Danimarka en üst sırada yer alırken, Birleşik Krallık ve Fas onu takip etti. Türkiye ise son on yıldır olduğu gibi bu yıl da düşük performans kategorisinde kaldı. Listenin son sıralarında Suudi Arabistan, İran ve ABD gibi petrol üreticisi ülkeler bulunuyor.
Paris Anlaşması’ndan 10 yıl sonra tablo
Paris İklim Anlaşması’nın üzerinden on yıl geçti. Küresel kişi başına emisyonlarda düşüş ve yenilenebilir enerji yatırımlarında artış gözlense de dönüşüm hâlâ yavaş ilerliyor. Endeksin ilk üç sırası yine boş bırakıldı; bu durum ülkelerin 1,5 derece sıcaklık sınırını aşmamak için daha güçlü adımlar atması gerektiğini gösteriyor.
İlk sıralardaki ülkeler
- Danimarka (4. sıra): İklim politikasında lider, yenilenebilir enerji ve offshore yatırımlarda yüksek puan aldı.
- Birleşik Krallık (5. sıra): Kömür kullanımını tamamen sonlandırdı; iklim politikası güçlü ancak yenilenebilir enerji performansı düşük.
- Fas (6. sıra): Emisyonları düşük, toplu taşımaya büyük yatırımlar yaptı ve 2035 için yeni hedef açıkladı.
Türkiye’nin durumu
Türkiye, bu yıl 52. sırada yer aldı. Avrupa İklim Eylem Ağı Türkiye Koordinatörü Özlem Katısöz, Türkiye’nin on yıldır “düşük” veya “çok düşük” performans kategorisinde olduğunu belirtti. Sera gazı salımları ve enerji kullanımı kategorilerinde düşük, iklim politikası kategorisinde çok düşük puan alan Türkiye, yenilenebilir enerji alanında ise orta düzeyde kaldı. Katısöz, Türkiye’nin 2035’e kadar emisyonlarını artırmayı öngören hedefi ve kömürlü termik santrallara teşvik planının bu tabloyu açıklayıcı olduğunu söyledi.
G20 ülkeleri ve diğer örnekler
- G20 ülkelerinin yalnızca Birleşik Krallık yüksek puan aldı.
- 10 G20 ülkesi (Türkiye, Çin, Avustralya, Japonya, Arjantin, Kanada, Kore, Rusya, ABD, Suudi Arabistan) “çok düşük” kategoride.
- Çin (54. sıra) bir basamak yükseldi; elektrikli araç ve yenilenebilir enerji yatırımlarına rağmen fosil yakıt üretimini artırıyor.
- Hindistan (23. sıra) bu yıl en fazla gerileyen ülkelerden biri oldu; emisyon artışı ve kömürden çıkış planı olmaması nedeniyle “orta” kategoride kaldı.
AB’nin gerilemesi
Avrupa İklim Eylem Ağı’ndan Sven Hareling, AB’nin endekste üç sıra gerilemesini “açık bir uyarı” olarak değerlendirdi. Hareling, mevcut düzenlemelerin zayıflatılmasının iklim krizine karşı dayanıklılığı tehdit ettiğini ve yatırım ortamına zarar verdiğini vurguladı.
Sonuç
Endeks, küresel ölçekte iklim eylemlerinde ilerleme olduğunu ancak Paris Anlaşması hedeflerine ulaşmak için dönüşümün hâlâ yetersiz kaldığını ortaya koyuyor. Danimarka ve birkaç ülke öncü adımlar atarken, Türkiye ve birçok G20 ülkesi düşük performansıyla dikkat çekiyor.
