Borçlu olan herkesin aklına gelen “Haciz nedir?” sorusunun yanıtı, borcun ödenmemesi durumunda devletin borçlunun mal varlığına el koymasıdır. Ancak Türk hukuk sistemi, borçlunun temel yaşam standartlarını korumak için önemli güvenceler sunar. İcra ve İflas Kanunu, borçlunun insanca yaşamını sürdürebilmesi için gerekli olan bir dizi mal ve gelirin haczedilemeyeceğini açıkça belirtir. Peki, icra memurları hangi eşyalara el koyamaz? İşte bu yıl itibarıyla hacizden muaf tutulan eşya ve hakların tam listesi.
HACİZEDİLEMEZLİK İLKESİ NEDİR?
Haczedilemezlik ilkesi, borçlunun ve ailesinin asgari yaşam hakkını güvence altına alan temel bir hukuki güvencedir. Bu ilke, alacaklının haklarını tahsil etme sürecinin, borçluyu insan onuruyla bağdaşmayacak şekilde yoksullaştırmasını engeller. İcra ve İflas Kanunu’nun 82. maddesi ve devamı maddeleri, borçlunun sosyal ve ekonomik durumuna uygun, lüks sayılmayan temel eşya, gelir ve mesleki araçların haczedilemeyeceğini düzenler. Bu sayede borçlu, ekonomik ve sosyal varlığını sürdürme imkanı bulur.
EV HACZİNDE HANGİ EŞYALAR HACZEDİLEMEZ?
İcra memurları bir eve haciz için geldiğinde, borçlunun ve ailesinin temel yaşamını sürdürmesi için zorunlu olan ev eşyalarına dokunamaz. Yargıtay içtihatları da dikkate alındığında, haczedilemeyecek ev eşyaları şunlardır:
-
Yatak, yorgan, battaniye ve yastık
-
Mutfak eşyaları (tencere, tava, tabak, çatal-bıçak takımı)
-
Temel beyaz eşyalar (buzdolabı, çamaşır makinesi, fırın/ocak)
-
Isıtıcı ve soba
-
Halı, perde gibi temel ev tekstili
-
Bir adet koltuk takımı, masa ve sandalyeler
-
Aile fertlerinin eğitimi ve temel haberleşme ihtiyacı için bir adet televizyon ve bir adet bilgisayar
Önemli Not: Aynı eşyadan birden fazla sayıda bulunması halinde, yalnızca borçlu ve ailesinin kullanımına yetecek olan miktar korunur. Örneğin, iki adet buzdolabı veya üç adet televizyon varsa, fazla olanlar haczedilebilir.
MAAŞ, MESLEKİ ARAÇLAR VE DİĞER HACİZDEN MUAF MALLAR
Ev eşyalarının yanı sıra, borçlunun geçim kaynaklarını ve mesleğini sürdürmesini sağlayan birçok mal ve hak da haciz kapsamı dışındadır:
-
Mesleki Araç ve Gereçler: Bir terzinin dikiş makinesi, bir doktorun muayenehanesindeki tıbbi cihazlar, bir şoförün ticari taksi aracı dışındaki minibüsü gibi, mesleğin doğrudan icrası için vazgeçilmez olan aletler.
-
Tarımsal Üretim Araçları: Çiftçinin üretim yapabilmesi için gerekli tohum, gübre, tarım aletleri, iş hayvanları ve belirli miktardaki yem stokları.
-
Temel İhtiyaç Maddeleri: Borçlu ve ailesinin iki aylık geçimini sağlayacak miktarda yiyecek ve yakacak.
-
Konut: Borçlunun sosyal ve ekonomik durumuna uygun, tek ve muteber bir konut.
-
Gelirler ve Tazminatlar: Öğrenci bursları, emekli maaşları, vücut bütünlüğünün ihlali sonucu ödenen bedensel zarar tazminatları ve yaşam sigortası tazminatları haczedilemez.
HACİZ HAKKINDA SIKÇA SORULAN SORULAR
-
Hacizde Televizyon Alınır Mı? Ailedeki herkesin kullanımına hitap eden tek bir televizyon haczedilemez. Ancak birden fazla veya aşırı lüks, pahalı bir model söz konusuysa haczedilebilir.
-
Koltuk Takımı Haczedilir Mi? Borçlunun evindeki bir adet koltuk takımı, temel ihtiyaç kapsamında olduğu için hacizden muaftır. Ancak ikinci bir lüks koltuk takımı varsa haczedilebilir.
-
Haciz Sırasında Evde Kimse Yoksa Ne Olur? İcra memurları, haciz işlemi için evde borçlu veya onun vekilinin bulunmasını beklemek zorundadır. Evde kimse yoksa memurlar işlemi gerçekleştiremez ve başka bir tarihe randevu verilir.
-
İcra Memurları Eve Zorla Girebilir Mi? Borçlu kapıyı açmazsa, icra memurlarının eve zorla girebilmesi için yetkli sulh hakiminden özel izin alınması gerekir. Bu izin olmadan zorla giriş yapılamaz.
