Uluslararası Af Örgütü, BM İklim Değişikliği 30. Taraflar Konferansı (COP30) öncesi yayımladığı açıklamada, müzakerelerin merkezine kâr ve gücü değil insanları koyma çağrısı yaptı. Örgüt, liderlerden COP30’da fosil yakıtlardan tam, hızlı, adil ve finanse edilen çıkışı, tüm sektörlerde sürdürülebilir enerjiye adil geçişi taahhüt etmelerini istedi.
İKLİM FİNANSMANI VE KAYIP-ZARAR TALEPLERİ
Uluslararası Af Örgütü, uyum tedbirleri için iklim finansmanının artırılmasını, COP28’de kararlaştırılan şartlarla fosil yakıtlardan çıkış planının netleştirilmesini ve iklim kaynaklı zararların telafi edilmesine yönelik somut destek sağlanmasını talep etti. Örgüt, özellikle yüksek gelirli ve tarihsel olarak yüksek emisyonlu ülkelerin Kayıp ve Zarar Fonu’na yeni ve ek katkılar yapması gerektiğini vurguladı.
İNSAN HAKLARI VE AKTİVİSTLERİN KORUNMASI
Açıklamada, iklim kararlarının insan hakları yükümlülükleriyle yönlendirilmesi gerektiği belirtildi. Uluslararası Af Örgütü, devletlerin iklim aktivistlerini ve çevre savunucularını korumaya yönelik adımlar atmasını; iklim finansmanının hibe öncelikli, şeffaf ve etkilenen toplulukların doğrudan erişimine açık şekilde düzenlenmesini istedi.
ABD POLİTİKASI VE BİLİMİN ÖNEMİ
Örgütün genel sekreteri Agnès Callamard, Başkan Trump’ın iklim krizini inkar eden tutumuna değinerek, küresel liderleri ABD katılsa da katılmasa da acil iklim tedbirleri almaya çağırdı. Callamard, atmosferdeki karbondioksit seviyelerindeki artışın dünya liderleri için alarm zili çalması gerektiğini belirtti.
KATILIM VE TEMSİLCİLER
Uluslararası Af Örgütü, COP30 delegasyonunda Brezilya, Ekvador, Paraguay ve Peru’dan iklim savunucularının yer alacağını, risk altındaki toplulukların temsilcileriyle insan hakları odaklı müzakereler yapacaklarını bildirdi.
ÖNERİLEN ACIK EYLEMLER
Uluslararası Af Örgütü, devletlere şu öncelikleri sıraladı:
- Fosil yakıtlardan aşamalı, tam ve finanse edilen çıkış için net plan ve takvim oluşturulması.
- COP29’da belirlenen 300 milyar dolarlık hedefin ötesinde; kamu hibelerine dayalı, artan ve yeterli iklim finansmanı sağlanması.
- Finansmanın riskli teknolojilere değil, yenilenebilir ve uyum projelerine yönlendirilmesi.
- Kayıp ve Zarar Fonu yönetiminin şeffaf, kapsayıcı ve hesap verebilir olması; etkilenmiş toplulukların doğrudan erişiminin sağlanması.
