Kasım ayında COP30’a ev sahipliği yapacak olan Brezilya hükümeti, Afrika ve Pasifik delegasyonlarının Belém şehrinde uygun fiyatlı konaklama eksikliği konusunda ciddi endişeler dile getirmesinin ardından, dünyanın en yoksul ülkelerinden bazılarının temsilcileri için geceliği 220 doları geçmeyen konaklama imkanı sunduğunu açıkladı.
Söz konusu odaların büyük kısmı, iklim zirvesinin düzenleneceği alana 30 dakikalık mesafedeki Outeiro Limanı’na demirleyecek iki kruvaziyer gemisinde yer alıyor. Bu gemiler toplamda 3.900 kabin ve 6.000 yatak kapasitesi sunuyor. COP30 Lojistikten Sorumlu Özel Sekreteri Valter Correia, “Bu iki büyük gemi, COP30 katılımcılarının tamamı için tasarlanmış çeşitli konaklama seçeneklerinin bir parçası” dedi.
Brezilya’nın COP30 başkanlık ekibi yaptığı açıklamada, bu konaklama yerlerinin öncelikli olarak “en küçük 98 gelişmekte olan ülke ve ada ülkesi” için tahsis edileceğini, diğer ülkelerden gelen delegelerin ise ileri bir tarihte geceliği 600 dolara kadar olan konaklama yerlerini rezerve edebileceklerini belirtti.
220 Dolar Pahalı Bulunuyor
Ancak Climate Home’a konuşan Asya ve Pasifik ülkelerinden iklim müzakerecileri, açıklamanın çok geç geldiğinden ve fiyat sınırlarının hâlâ çok yüksek olduğundan yakındılar. Güneydoğu Asya ülkesi Doğu Timor’dan Adao Soares Barbosa ise kendisi için hâlâ rezervasyon yapılmadığını ve geceliği 220 dolar olan konaklamanın “gelişmekte olan ülkeler için hâlâ çok pahalı” olduğunu belirtti.
Küçük ada devletlerinden oluşan AOSIS grubunun baş iklim müzakerecisi Anne Rasmussen de, bu teklifle ilgili “raporları gördüğünü” ve bu girişimi memnuniyetle karşıladığını, ancak COP30 başkanlığından “resmî bir iletişim” beklediğini ifade etti.
COP30 başkanlığının bu açıklaması, Afrika ve Pasifik ada ülkelerinin, oda maliyetlerinin müzakerelere katılmalarını engelleyebileceği yönündeki endişelerini kamuoyuna açıklamasından üç hafta sonra geldi.
Birleşmiş Milletler (BM), en az gelişmiş ülkeler ve gelişmekte olan küçük ada devletlerinden bazıları için üç kişiye kadar olan katılım masraflarını sübvanse ediyor. Ancak bu ödeme, günlük harcırah olarak bilinen ve yaşam maliyetine göre belirlenen bir üst sınıra sahip.
Belém şehri için BM yönergeleri ise günlük harcırahın 149 dolar olması gerektiğini söylüyor. BM’nin iklim kolunun bütçesi oldukça kısıtlı ve bu limitin COP için artırılıp artırılmayacağı konusunda bir açıklama henüz yapılmış değil. Bu nedenle, 98 hükümetten birini temsil eden bir müzakereci, “Bu sözde 220 dolarlık fiyat sınırı bile, çoğu delege için makul bir şekilde karşılanamayacak kadar yüksek” dedi.
Ayrıcalıklı Bir COP Eleştirisi
Bir başka müzakereci ise “Bu durum zirveyi, giderek yalnızca büyük bütçelere sahip olanların katılabileceği, ayrıcalıklı bir COP haline getiriyor” yorumunu yaptı.
Yaşananlardan, kapsama dahil edilmeyen gelişmekte olan 57 ülkeden müzakereciler de memnun değil. Afrika’dan bir yetkili, “600 dolar kişi başı bütçemizin çok üzerinde. Konaklama sorunu çözülmezse bizim için katılım gerçekten çok zor olacak” dedi.
Bu 57 ülkeden bir başka yetkili de, hangi ülkelere 220 dolarlık fiyat sınırı teklif edildiğine dair sürecin “şeffaf olmadığını” söyledi. Bazı ülkelerin bu fiyattan yararlanmasına rağmen kişi başına düşen gelirlerinin, fiyattan yararlanamayan diğer bazı ülkelerden daha yüksek olduğunu vurguladı. Örneğin Kenya, fiyat sınırı teklif edilen ülkelerden biri ancak kişi başına düşen gayri safi yurt içi hasılası, fiyat sınırından yararlanamayan Nijerya’nın üç katı büyüklüğünde.
COP30 başkanlığına, 98 ülkenin neye göre seçildiği sorulduğunda, bu listenin BM’nin teknik olarak tanımladığı En Az Gelişmiş Ülkeler ve Gelişmekte Olan Küçük Ada Devletleri kategorilerinden oluştuğu belirtildi. Ancak Kenya, Sri Lanka ve Nikaragua gibi ülkelerin neden bu listeye alındığına dair açıklama yapılmadı.
Belem’de COP30 tarihleri için Airbnb’de geceliği 100 doların altında odalar listeleniyor, ancak birçok hükümet, şirket ve STK güvenlik ve diğer endişeler nedeniyle Airbnb rezervasyonlarına izin vermiyor.
Kaynak: İklim Haber
