COP30 İklim Zirvesi’ne altı ay kala, şu ana kadar yalnızca 21 ülke güncel emisyon azaltım hedeflerini açıkladı. Bu tabloyu değiştirmek isteyen COP30 başkanlığı da, hükümetleri iklim eylemini artırmaya teşvik etmek için tabandan gelen çözümleri küresel düzeye taşımayı ve bu yolla hükümetlerin ulusal iklim planlarını güçlendirmelerini hedefliyor.
Brezilya’nın Bélem kentinde düzenlenecek COP30 iklim zirvesine altı ay kala, 2035 yılına kadar sera gazı emisyonlarını azaltmaya yönelik güncellenmiş hedeflerini şu ana kadar yalnızca 21 ülke sundu. Hâlbuki bu hedeflerin sunulması için Şubat ayı sonu son tarihti. Süre, ülkelere zaman tanımak adına Eylül ayına kadar uzatıldı.
COP30 Başkanı Andre Aranha Correa do Lago, hükümetleri iddialı “Ulusal Katkı Beyanları” (NDC’ler) sunmaya teşvik ederken, bu hafta düzenlediği bir basın toplantısında “Sadece hükümetlerin harekete geçmesini bekleyemeyiz. Bireyler, şirketler, akademisyenler olarak bizim de harekete geçmemiz gerekiyor” dedi ve ekledi:
“Hükümetlere, halkların iklim değişikliğinden endişe duyduğunu, çok ciddi değişiklikler yapılması gerektiğine inandıklarını ve buna katkıda bulunmak istediklerini gerçekten gösteren bir harekete büyük bir ihtiyaç var.”
COP30 Başkanı bu çağrısını, geçen hafta Danimarka’nın Kopenhag kentinde Belem zirvesine hazırlık amacıyla yapılan önemli görüşmelere katılan 40’tan fazla iklim bakanı ve diğer üst düzey yetkilinin bir araya geldiği sırada yaptı.
Paris Anlaşması Hedeflerinde İlerleme Yavaş
Birleşmiş Milletler İklim Şefi Simon Stiell ise ilerlemeler kaydedildiğini ancak bunun iklim biliminin gerektirdiğinden daha yavaş olduğunu belirtti. Stiell, dünya halen sanayi öncesi döneme kıyasla 3 derecelik bir küresel ısınma yolunda ilerliyor olsa da, Paris Anlaşması çerçevesinde yürütülen uluslararası iklim süreci olmasaydı bu artışın 5 dereceye kadar çıkabileceğini ifade etti.
Stiell ayrıca, tüm güncellenmiş NDC’ler analiz edildikten sonra dünyanın ısınmayı Paris Anlaşması’nın en iddialı hedefi olan 1.5 derece ile sınırlamaya ne kadar yakın olduğunu göreceğimizi söyledi.
Öte yandan bu hafta yayımlanan yeni veriler, bu hedefe ulaşma konusundaki endişeleri artırdı. AB’ye bağlı Copernicus’a göre, Nisan 2025’in sonuna kadar olan 12 aylık dönemde küresel ortalama sıcaklık, sanayi öncesi seviyelere kıyasla 1,58 derece daha yüksekti. Bu artış, Paris Anlaşması’nın ihlal edildiği anlamına gelmiyor çünkü anlaşma, sıcaklık artışlarını aylık değil uzun dönemli ortalamalar üzerinden değerlendiriyor.
Corrêa do Lago, bireyleri ve kuruluşları, gelecekte gerçekleştirilecek vaatler yerine, hâlihazırda hayata geçirilmiş ya da şu anda yürütülmekte olan minimum düzeyindeki iklim eylemlerini sunmaya teşvik etti.
COP30 Başkanı, bu girişimlerin – “kendi belirlediğimiz katkılar” olarak adlandırdığı – örneğin rejeneratif (yenileyici) tarımı benimseyen çiftçileri, veri merkezlerini karbondan arındırmak için birlikte çalışan teknoloji şirketlerini veya kıyı kasabalarının mangrov ormanlarını yeniden canlandırma çabalarını içerebileceğini söyledi.
Bu çağrının yanı sıra, COP30 başkanlığı, sivil toplumdan iklim katkılarını toplamak amacıyla bir platform başlatacak. Bu platformun amacı, dünya liderlerine yeni NDC’lerini hazırlarken ilham vermek olacak. Girişim, 19 Mayıs’ta Panama’da başlayacak olan Birleşmiş Milletler İklim Haftası sırasında tanıtılacak.
Corrêa do Lago, gazetecilere yaptığı açıklamada mevcut çözümlerin sergilenmesinin, iklim değişikliğiyle mücadelenin insanların yaşamlarını iyileştirebileceğine ve ekonomiye fayda sağlayabileceğine dair diğerlerinden daha az ikna olmuş bazı hükümetleri bile etkileyebileceğini söyledi.
Küresel Hedefler İçin Yerel Eylemler
Kopenhag’da COP30 başkanlığı ve bakanlar, dünyanın dört bir yanından şehirler ve bölgelerden temsilcilerle bir araya geldi. Bu toplantı, yerel ve bölgesel yönetimlerle yapılan türünün ilk örneğiydi.
Toplantıda konuşan Zambiya’nın başkenti Lusaka’nın belediye başkanı Chilando Chitangala, şehirlerin iklim krizinin ön saflarında yer aldığını ancak tek başlarına hareket edemeyeceklerini belirterek, “İklim politikasını şekillendiren kararlarda her düzeyde yer almalıyız. Yerel iklim eylemi olmadan küresel hedefler ulaşılmaz kalır” dedi.
COP30 Başkanı Correa do Lago ise özellikle Donald Trump yönetiminin ABD’yi Paris Anlaşması’ndan çekme sürecini başlatmasının ardından, şehir ve bölge liderlerini iklim sürecine daha yakından dahil etme sözü verdi ve ekledi: “Paris Anlaşması’ndan ayrılan, Amerika Birleşik Devletleri’nin hükümetidir; ülke olarak ABD değil. ABD, bilim insanları, üniversiteler ve şirketler aracılığıyla iklim değişikliğiyle mücadelede hâlâ çok güçlü bir şekilde yer alıyor”
