Pastörize edilmemiş süt ürünleri ve iyi pişmemiş etlerden insanlara bulaşan bruselloz hastalığı, halk arasında “Malta humması” olarak biliniyor. Dalgalı ateş ve eklem ağrılarıyla kendini gösteren hastalık, tedavi edilmezse kronikleşebiliyor.
Hayvanlardan insanlara geçen ve zoonotik hastalıklar arasında dünyada en yaygın görülen bruselloz, özellikle süt ve süt ürünlerinin tüketim alışkanlıkları nedeniyle Türkiye’de endemik olarak görülüyor. Uzmanlar, pastörize edilmemiş sütten yapılan peynir ve çiğ et tüketiminin hastalığın başlıca bulaşma yolları arasında yer aldığını belirtiyor.
BRUSELLA HASTALIĞI NEDİR?
Bruselloz, Brucella cinsi bakterilerin neden olduğu, hayvanlardan insanlara bulaşan sistemik bir enfeksiyon hastalığı. Akdeniz humması veya Malta humması olarak da bilinen hastalık, tedavi edilmediğinde kronikleşerek eklem, kalp ve sinir sisteminde kalıcı hasarlara yol açabiliyor. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada her yıl 500.000 kişi bu hastalığa yakalanıyor.
BAŞLICA BULAŞMA YOLLARI
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanları, brusellanın dört temel bulaşma yolu olduğunu belirtiyor:
-
Çiğ süt ve ürünleri: Pastörize edilmemiş süt, peynir, tereyağı ve dondurma
-
Az pişmiş etler: Özellikle enfekte hayvanların etleri
-
Solunum yolu: Hava yoluyla bulaşan bakteriler
-
Direkt temas: Enfekte hayvanların kanı veya vücut sıvılarıyla temas
BELİRTİLER VE TANI SÜRECİ
Brusellozun belirtileri genellikle bakteri vücuda girdikten 5-30 gün sonra ortaya çıkıyor. En karakteristik belirtisi dalgalı ateş olan hastalıkta görülen diğer şikayetler şunlar:
-
Yaygın Belirtiler:
-
Öğleden sonra yükselen ateş
-
Şiddetli eklem ve sırt ağrıları
-
Gece terlemeleri
-
Halsizlik ve yorgunluk
-
İştahsızlık ve kilo kaybı
-
Baş ağrısı
-
TANI YÖNTEMLERİ
Tanı için kanda Brucella antikor testi, kan kültürü ve gerekli durumlarda kemik iliği kültürü yapılıyor. Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Yılmaz, “Belirtiler birçok hastalıkla karışabildiği için özellikle kırsal kesimde yaşayan ve çiğ süt ürünleri tüketen kişilerde bruselloz mutlaka akılda tutulmalı” uyarısında bulunuyor.
TEDAVİ VE KORUNMA YÖNTEMLERİ
Tedavi Süreci:
Bruselloz tedavisinde en az 6 hafta süren antibiyotik kombinasyonları kullanılıyor. Tedaviye erken başlanması kronikleşme riskini azaltıyor. Tedavi kesildikten sonraki 6 ay içinde %5-15 oranında nüksetme ihtimali bulunuyor.
Korunma Önlemleri:
-
Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri tüketmeyin
-
Etleri iyice pişirin
-
Hayvancılıkla uğraşanlar koruyucu ekipman kullanmalı
-
Evcil hayvanların düzenli aşılarını yaptırın
-
Riskli temas sonrası en az 6 ay takip önemli
SIK SORULAN SORULAR
Brusella bulaşıcı mıdır?
Evet, hayvanlardan insanlara bulaşıyor ancak insandan insana bulaş çok nadir.
Hangi doktora gitmeli?
Enfeksiyon hastalıkları bölümüne başvurulmalı.
Tedavi edilmezse ne olur?
Kronikleşerek eklem iltihabı, kalp kapakçık enfeksiyonu ve nörolojik komplikasyonlara yol açabilir.
Uzmanlar, özellikle kırsal bölgelerde yaşayan veya hayvancılıkla uğraşan kişilerin brusella konusunda bilinçli olması ve şüpheli durumlarda vakit kaybetmeden sağlık kuruluşlarına başvurması gerektiğini vurguluyor.
