Birleşmiş Milletler (BM) kararıyla 1994 yılından bu yana 17 Haziran “Dünya Çölleşme ve Kuraklıkla Mücadele Günü” olarak anılırken, çölleşme tehdidinin yol açtığı ciddi sorunlara dikkat çekiliyor. Uluslararası örgütlerin verilerine göre, her yıl yaklaşık 1 milyon kilometrekare sağlıklı ve verimli toprak kullanılamaz hale geliyor, bu da her saniyede 4 futbol sahasına eş değer bir kayıp anlamına geliyor.
Bu yılki Dünya Çölleşme ve Kuraklıkla Mücadele Günü için belirlenen “Toprağı geri kazan, fırsatların kapısını aç” temasıyla, sürdürülebilir arazi yönetimini desteklemek üzere toplumun tüm kesimlerinin harekete geçirilmesi hedefleniyor.
Küresel Ekonomi ve Çevresel Etkiler
Verimli topraklar, küresel gayrisafi yurt içi hasılanın yarısından fazlasının doğal sermayeye bağlı olduğu gelişen ekonomilerin temelini oluşturuyor. Toprağın besin döngüsü, her yıl sağlanan tüm ekosistem hizmetlerinin toplam değerine %51 ile en büyük katkıyı sağlıyor. Ancak, her yıl yaklaşık 100 milyon hektar sağlıklı arazinin bozulması, sadece iklim için ciddi zorluklar yaratmakla kalmıyor, aynı zamanda dünya çapında büyük sosyal ve ekonomik yük getiriyor.
Kuraklık, toprak bozulması ve çölleşme, küresel topluma her yıl tahmini 878 milyar dolara mal oluyor. Dünya üzerindeki arazilerin yaklaşık %40’ının bozulmuş durumda olması, dünya çapında 3 milyardan fazla insanı etkiliyor ve bu durum iklim, biyolojik çeşitlilik ve geçim kaynakları için ciddi sonuçlar doğuruyor. Ayrıca, 25 yaşın altındaki 1 milyar insan, iş ve geçim kaynakları için doğrudan toprağa ve doğal kaynaklara bağımlı bölgelerde yaşıyor.
Restorasyon Hedefleri ve Yatırım İhtiyacı
Toprak bozulmasının sıfırlandığı bir dünya için 2030 yılına kadar 1.5 milyar hektarlık toprağın restore edilmesi gerekiyor. Arazi restorasyonuna yatırılan her 1 doların, iyileştirilmiş ekosistem hizmetleri sayesinde 7 ile 30 dolar arasında ekonomik getiri sağlaması öngörülüyor. 1 milyar hektardan fazla bozulmuş arazinin restore edilmesi halinde yıllık 1.8 trilyon dolar kadar gelir getireceği tahmin ediliyor.
Bugüne kadar küresel girişimler kapsamında 1 milyar hektardan fazla arazinin restorasyonu için taahhüt verilmiş olsa da, bu arazileri restore etmek ve küresel restorasyon hedeflerini gerçekleştirmek için 2030’a kadar en az 2.1 trilyon dolarlık kümülatif yatırım gerektiği belirtiliyor.
Arazi Restorasyonunun Çok Yönlü Faydaları
Arazi restorasyonu, küresel anlamda birçok alanda hem ekonomik hem de sosyal açıdan fayda sağlayabilir. Rapora göre:
- Öncelikli alanlarda yalnızca %15 oranında yapılacak arazi restorasyonu, nesli tükenme tehlikesi altındaki bazı türlerin yok oluşunu %60 oranında önleyerek biyoçeşitliliğe önemli katkı sağlayabilir.
- Yine %15’lik arazi restorasyonuyla toprak, Sanayi Devrimi’nden bu yana atmosferdeki toplam karbon artışının yaklaşık %30’una tekabül eden 300 gigaton karbonu absorbe edebilecek hale gelebilir.
- Sahra Altı Afrika’nın 300 milyon hektarlık birinci sınıf tarım arazisinin sadece %25’inde arazi ve su yönetiminin iyileştirilmesi, 22 milyon ton ek gıda üretimi sağlayabilir.
- Sürdürülebilir arazi yönetimi, su verimliliğini %100’e kadar artırabilirken sağlıklı araziler, daha iyi filtreleyip depolar, su mevcudiyetini çoğaltır, su stresini, kuraklık ve sel gibi suyla ilgili afetleri azaltır.
