AB’ye bağlı Copernicus İklim Değişikliği Servisi küresel sıcaklık rekor serisinin sona ermesine rağmen iklim değişikliğinin durmadığı konusunda uyarıda bulundu. 2025 Temmuz’u kaydedilen en sıcak üçüncü Temmuz olurken, ay boyunca Avrupa, kuzeyinden güneyine kadar aşırı sıcaklıklara, kuraklıklara, yangınlara ve sellere teslim oldu…
Rekor kıran küresel sıcaklık serisinin sona ermesine rağmen, aşırı sıcaklar, ölümcül seller ve yaygın orman yangınları Temmuz ayında Avrupa’yı vurmaya devam etti. Avrupa Birliği’ne bağlı Copernicus İklim Değişikliği Servisi (C3S) tarafından paylaşılan son verilere göre, bu Temmuz ayı küresel olarak kaydedilen en sıcak üçüncü Temmuz oldu.
2025 Temmuz’u, 2023’te kaydedilen en sıcak Temmuz ayından 0,27 derece ve 2024 Temmuz’undan 0,23 derece daha serin geçti. Geçtiğimiz ay ayrıca 1850-1900 yılları arasındaki sanayi öncesi döneme göre ortalama 1,25 derece daha sıcak ve son 25 ayda 1,5 derece eşiğine ulaşılmayan yalnızca dördüncü ay oldu.
C3S Direktörü Carlo Buontempo, en sıcak Temmuz ayının üzerinden iki yıl geçtikten sonra, son dönemdeki rekor sıcaklık serisinin “şimdilik sona erdiğini” söylüyor ancak bu durumun iklim değişikliğinin durduğu anlamına gelmediğini belirterek ekliyor:
“Temmuz ayında yaşanan aşırı sıcaklar ve seller gibi olaylarla ısınan bir dünyanın etkilerine tanıklık etmeye devam ettik. Atmosferdeki seragazı yoğunluğunu hızla dengeye oturtmadığımız sürece, yalnızca yeni sıcaklık rekorları değil, aynı zamanda bu etkilerin de kötüleşmesini beklemeliyiz ve buna hazırlıklı olmalıyız.”
Bölgesel Sıcaklık Rekorları Kırıldı
Temmuz ayında bazı bölgelerde rekor kıran sıcaklıklar yaşandı. İskandinav Yarımadası, Finlandiya, Kola Yarımadası ve Karelya’yı kapsayan Fennoskandia bölgesi, Avrupa’daki ortalamanın üzerinde sıcaklıkların en fazla görüldüğü yerler oldu.
Norveç’in Arktik Dairesi içinde kalan kısmında bir hava istasyonu, Temmuz ayında 13 gün boyunca 30 derecenin üzerinde sıcaklıklar kaydetti. Norveç Meteoroloji Enstitüsü, Temmuz ayının 1901’den bu yana ülkede kaydedilen en sıcak üçüncü ay olduğunu ve sıcaklıkların mevsim ortalamasının 2,8 derece üzerinde seyrettiğini bildirdi. 12-25 Temmuz arasındaki iki haftalık dönem ise ülke tarihinde kaydedilen en sıcak dönem oldu.
Yanı sıra Finlandiya’da üç hafta boyunca 30 derecenin üzerinde sıcaklık görüldü. Bilim insanları bunun 1961’den beri kaydedilen en uzun sıcak hava dalgası olduğunu ve önceki rekorun %50 üzerine çıktığını söylüyor. Finlandiya Meteoroloji Enstitüsü’nden iklim bilimci Mika Rantanen, sosyal medyada yaptığı paylaşımda bunun “gerçekten eşi benzeri görülmemiş bir sıcak hava dalgası” olduğunu belirtti.
Aynı sıralarda Türkiye’de de 25 Temmuz’da Şırnak’ın Silopi ilçesinde 50,5 derece olarak ölçülen sıcaklık, ulusal sıcaklık rekorunu kırdı. Çevre Şehirclik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, ülke genelindeki 132 hava istasyonunda aylık sıcaklık rekorlarının kırıldığını ve bazı bölgelerde sıcaklıkların mevsim normallerinin 12 derece üzerine çıktığını açıkladı.
İspanya’da ise aşırı sıcaklar sonucu 1.060 ölüm gerçekleşti. Bu, 2024’e göre %57 artış anlamına geliyor.
Seller de Devam Etti
C3S’ye göre, Temmuz ayında yağış miktarı orta Avrupa’nın büyük bölümünde, kuzey Fransa’da, doğu İngiltere’de ve güney İrlanda’da, güney İskandinavya’da, kuzeydoğu Avrupa bölgelerinde, kuzey İtalya ve kuzey Adriyatik kıyılarında, kuzey İzlanda’da, doğu İspanya’da ve batı Rusya’da ortalamanın üzerindeydi.
Yoğun yağışlar, güney Fransa ve Paris’te ciddi sellere yol açtı. İtalya’da ise ayın başında yaşanan şiddetli hava koşulları, Roma ve Piyemonte bölgesinde heyelanlar ve seller meydana getirdi. İspanya’nın Katalonya ve kuzeydoğu bölgeleri de temmuz ortasında aşırı yağmurlar sonrası geniş çaplı sellere maruz kaldı.
Aşırı yağışların yanı sıra Yunanistan, Balkanlar, Karadeniz kıyıları ve güney Fransa’da ortalamanın altında kalan yağışlar başka sorunlara neden oldu.
Sıcak hava ve kuraklık bir yandan da olağanüstü sıcak ve kuru bir ilkbaharın ardından geçen ay güney Avrupa’da yangınları körükledi. Temmuz sonunda, İspanya birden fazla noktada orman yangınlarıyla mücadele etti. Portekiz’de ise 15 Temmuz itibariyle 3.000’den fazla yangında toplam 10.768 hektar alan yandı ki bu miktar, geçen yılın aynı dönemine göre üç kat fazla.
İber Yarımadası, artan yangın riski nedeniyle hafta sonu alarm durumu ilan etti. Yunanistan ve Türkiye de binlerce hektarlık alanın kül olduğu büyük yangınlarla mücadele etti.
Avrupa Orman Yangınları Bilgi Sistemi’nin (EFFIS) verilerine göre, bu yıl şu ana kadar AB genelinde toplam 353 bin 862 hektar alan yandı ve bu da geçen yılın aynı dönemine göre iki kattan fazla bir alanın yandığı anlamına geliyor.
Deniz Suyu Hızla Isındı
Temmuz ayında deniz suyu sıcaklıkları, ortalama olarak ay için kaydedilen en yüksek üçüncü değer oldu. Bu, 2023’teki rekorun sadece 0,12 derece altında. Ancak Norveç Denizi, Kuzey Denizi’nin bazı bölümleri ve Fransa ile İngiltere’nin batısındaki Kuzey Atlantik bölgesi tarihi rekorlara ulaştı.
İngiltere Meteoroloji Kurumu (Met Office), Temmuz başında ülkenin güney sularında “önemli bir deniz sıcak hava dalgası” yaşandığını bildirdi. Deniz yüzeyi sıcaklıkları, 1980’ler ve 90’lardaki Ağustos başı ortalamalarına ulaştı.
28 Haziran ile 9 Temmuz arasında, Portekiz’in güneyindeki Algarve bölgesi de deniz sıcak hava dalgası yaşadı. Ülkenin denizcilik otoritesi, sıcaklıkların son 20 yılın ortalamasının önemli ölçüde üzerinde olduğunu ve 25,1 dereceye kadar çıktığını açıkladı.
