36 farklı izotopu bulunan ve doğada az bulunan uranyum madenlerinden elde edilebilen aktinyum elementi, radyumdan yaklaşık 150 kat daha fazla radyoaktiftir. Sahip olduğu bu radyasyon sebebiyle insan hayatı için de oldukça tehlikeli olarak görülen aktinyum elementi periyodik tabloda hangi tabloda yer alır? Aktinyum simgesi nedir? İşte, tüm detaylar…
Aktinyum Simgesi Nedir?
Güçlü bir alfa parçacığı kaynağı olan aktinyum sembolü Ac’dir. Yunancada ışın anlamına gelen “actis” kelimesinden türetilen “aktinos” bu elementin adı olarak belirlenmiş ve Ac sembolü de bu isimden hareketle kısaltılmıştır.
Aktinyum Elementi Özellikleri
Aktinyum elementi ilk olarak 1899 yılında bilim insan Andre-Louis Debierne tarafından Paris’te keşfedilmiştir. Aktinyum elementinin bir diğer kâşifi ise Alman kimyager Friedrich Otto Gisel olarak kabul edilmektedir. Paris’te çalışmalarını sürdüren Debierne’den habersiz olarak, aktinyum elementini izole etmeyi başarmış olan Gisel, bu elemente emanyum adını vermiştir.
Metalik gri bir renge sahip olan aktinyum elementi, yumuşak bir katıdır ve kimyasal açıdan oldukça etkin bir maddedir. Çok az sayıda bileşik oluşturabilen bu element, nemli havalarda hızlı bir şekilde oksidasyon gösterdiği için böyle ortamlarda kendi yüzeyinde koruyucu bir tabaka oluşturmaktadır.
Periyodik cetveldeki aktinit grubuna da adını veren aktinyum elementi; doğada çok az miktarda bulunan uranyum cevherlerinden elde edilir ve bu elementin 36 farklı izotopu bulunmaktadır. Bu 36 izotoptan en kararlısı olan Aktinyum 227 izotopu ise radyumun nötronlarla bombalanması sonucu elde edilmektedir.
Radyoaktivite açısından radyumdan yaklaşık 15 kat daha güçlü bir element olan aktinyum, trilyonda 0.0005 oranında yerkabuğunda da bulunmaktadır. Aktinyum elementinin bir diğer önemli özelliği de karanlık ortamlarda kendiliğinde mavi bir ışık yayıyor olmasıdır.
Aktinyum elementi sahip olduğu radyasyon sebebiyle insan hayatı için oldukça tehlikeli bir element olarak kabul edilmektedir. Özellikle bu elementin en kararlı izotopu olan aktinyum 227, insan sağlığı için en az plütonyum elementi kadar tehlikelidir. Yapılan bilimsel çalışmalarda aktinyum 227’nin çok küçük bir parçasının yutulması ya da bu izotopa uzun süre maruz kalınması halinde, çok ciddi sağlık sorunlarının oluşabileceği gösterilmiştir. Tüm bunlara ek olarak bu elementin vücuda alınması ani hücre ölümlerine ve kemik kanserine neden olabilmektedir.
Aktinyum elementi doğada oldukça nadir bulunan bir element olduğu için bu elementin herhangi bir sektörde ticari ürün olarak kullanılması söz konusu değildir. Saf metal ya da bileşik olarak da bir kullanım alanı bulunmayan aktinyum; daha çok nükleer tıp alanı ve uzay araçlarının itki sistemleri ile alakalı bilimsel çalışmalarda kullanılmaktadır. Bu elementin iki önemli izotopu olan, aktinyum 225 kanser tedavileri için, aktinyum 227 ise uzay araçlarının güç sistemlerinin gelişimi adına bilim çevrelerinde araştırılmaktadır.
Aktinyum Elementi Periyodik Tabloda Nerede Yer alır?
Yüksek radyoaktiviteye sahip bir element olarak tarif edilen ve Ac simgesi ile gösterilen aktinyum elementi; periyodik tablonun 7. periyodunun aktinitler grubunda yer alan ilk elementtir. Atom numarası 89 olan bu elementin erime noktası 1050 santigrat derece olarak ölçülürken; kaynama noktası ise 3200 santigrat derece olan hesaplanmaktadır.
