Tıp literatüründe Gondii olarak da adlandırılan Toksoplazma, tek hücreli bir mikroorganizmanın neden olduğu enfeksiyondur. Genellikle kedilerde ve bazı çiftlik hayvanlarında görülse de, insanları da enfekte edebilmektedir. Hastalık, sanılanın aksine doğrudan hayvan temasıyla değil, dışkı veya kontamine olmuş gıda ve nesneler aracılığıyla bulaşır. Toksoplazma başlangıçta kendini grip benzeri hafif belirtilerle gösterdiği için genellikle fark edilmez; ancak hamile kadınlar ve bağışıklığı düşük kişiler için ciddi riskler taşır.
TOKSOPLAZMA İNSANA NASIL BULAŞIR? KEDİ VE GIDA RİSKİ
Toksoplazma parazitinin insana bulaşmasının en net ve yaygın yolu kedi dışkısıdır. Özellikle parazit içeren kedi dışkısıyla temas edildikten sonra elin ağız veya yüze götürülmesi, parazitin vücuda girmesine neden olur. Avlanan veya çiğ etle beslenen kedilerin parazit taşıma olasılığı daha yüksektir.
İkinci önemli bulaşma yolu ise gıdalardır. Parazitle enfekte olmuş çiftlik hayvanlarının (kuzu eti, domuz eti, geyik eti) az pişmiş veya çiğ olarak tüketilmesi riski artırır. Ayrıca; çiğ et ile temas eden bıçaklar, kesme tahtaları, kaplar gibi tüm mutfak eşyaları sıcak ve sabunlu suyla iyice yıkanmalıdır. Tüketilmeden önce iyice yıkanmayan meyve ve sebzeler de parazitin vücuda alınmasına sebep olabilmektedir.
GÖZ, BEBEK VE BAĞIŞIKLIĞI ZAYIF OLANLARDA CİDDİ RİSKLER
Genel olarak sağlıklı bireylerin bağışıklık sistemi paraziti kontrol altına alıp hareketsiz bırakabilir; bu durum bireye ömür boyu bağışıklık sağlar. Ancak bağışıklık sisteminin bir sebepten zayıflaması halinde enfeksiyon yeniden aktif olabilir ve bazı gruplar için Toksoplazma enfeksiyonu hayati risk taşır:
-
Hamile Kadınlar ve Bebekler: Enfeksiyonun hamilelik döneminde kapılması düşük riskini ortaya çıkarabilir. Bebeklerde ise nöbetler, karaciğer ve dalak büyümeleri, sarılık, göz enfeksiyonları gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
-
Bağışıklığı Zayıf Kişiler: HIV/AIDS, kemoterapi hastaları veya organ nakli olanlarda enfeksiyon yeniden aktifleştiğinde; şiddetli baş ağrıları, bilinç bulanıklığı, tüberküloza benzer akciğer problemleri gibi şiddetli belirtilerle ortaya çıkar.
-
Görme Kaybı Riski: Parazit, gözde retina enfeksiyonuna sebep olarak görme sinirine zarar verebilir. Doğru tedavi uygulanmadığı takdirde hastada ciddi derecede görme kaybı yaşanabilmektedir.
GRİP SANILAN TOKSOPLAZMA BELİRTİLERİ VE TEDAVİSİ
Toksoplazma belirtileri bazı sağlıklı bireylerde hiçbir şekilde ortaya çıkmazken, genel belirtileri gribe benzemektedir. Bu hafif semptomlar şunlardır: Vücut ağrısı, lenf düğümlerinin şişmesi, baş ağrısı, ateş ve yorgunluk. Parazit bazı durumlarda ömür boyu kendisini belli etmemektedir.
Toksoplazma tedavisi, çoğu sağlıklı insan için ihtiyaç duyulan bir durum değildir, çünkü rahatsızlık genellikle kendi kendine düzelir. Tedaviye ihtiyaç duyulması halinde (özellikle hamileler ve bağışıklığı zayıf kişilerde) doktor kontrolünde ilaçlar ve antibiyotikler kullanılır. Özellikle hamilelik döneminde başlanan antibiyotik tedavisi, parazitin bebeğe bulaşma riskini yüzde altmış oranında engelleyebilmektedir.
