Nötropeni, bağışıklık sisteminin en önemli savunma hücrelerinden biri olan nötrofillerin kandaki seviyesinin düşmesi ile ortaya çıkan bir kan hastalığıdır. Nötrofiller, bakterilere ve mantarlara karşı ilk savunma hattını oluşturur. Bu hücrelerin yetersizliği, vücudu enfeksiyonlara karşı savunmasız hale getirir.
Nötropeni Belirtileri
- Yüksek ateş
- Tekrarlayan enfeksiyonlar
- Yorgunluk ve halsizlik
- Terleme ve titreme
Belirtiler genellikle nötrofil seviyesinin ne kadar düşük olduğuna bağlı olarak şiddetlenir.
Nötropeni Nedenleri
- Kemoterapi ve radyasyon tedavisi: Kemik iliğini baskılayarak nötrofil üretimini azaltır.
- Lösemi ve lenfoma: Kanserin kemik iliğine yayılması nötropeniye yol açabilir.
- Genetik faktörler: Konjenital nötropeni, nadir görülen kalıtsal bir hastalıktır.
- Vitamin eksiklikleri, sigara ve stres: Nötrofil üretimini olumsuz etkileyebilir.
- İlaç yan etkileri: Bazı ilaçlar kemik iliği fonksiyonlarını baskılar.
Nötropeni Tehlikeli midir?
Nötropeni akut (3 aydan kısa) veya kronik (uzun süreli) olabilir. Şiddetli nötropeni, tedavi edilmediğinde yaşamı tehdit eden enfeksiyonlara yol açabilir. Özellikle doğuştan nötropenili hastalarda lösemi ve osteoporoz riski daha yüksektir. (X)
Nötropeni Tanısı
- Tam kan sayımı (CBC) ile nötrofil seviyesi ölçülür.
- Antikor testleri otoimmün nötropeniye işaret edebilir.
- Kemik iliği biyopsisi ile hücre üretimi incelenir.
- Moleküler testler genetik nedenleri ortaya çıkarabilir.
Nötropeni Tedavisi
Tedavi, altta yatan nedene göre değişir:
- Antibiyotikler: Enfeksiyon kaynaklı ateşin kontrolünde kullanılır.
- Koloni Uyarıcı Faktörler (CSF): Kemik iliğini nötrofil üretmesi için uyarır.
- Kök hücre nakli: Ciddi kemik iliği sorunlarında tercih edilir.
- Kortikosteroidler: Bağışıklık direncini artırmak için kullanılabilir.
- Beslenme düzeni: Vitamin ve mineral desteği ile bağışıklık güçlendirilebilir.
Kimlerde Görülür?
- Kanser hastaları (özellikle lösemi)
- Kemoterapi ve radyasyon tedavisi görenler
- Bağışıklık sistemi zayıf olan yaşlı bireyler
- Genetik yatkınlığı olan çocuklar
Sonuç
Nötropeni, basit bir yan etki gibi görünse de hayati risk taşıyan enfeksiyonlara yol açabilir. Bu nedenle düzenli kan testleri ile takip edilmesi ve doktor kontrolünde tedavi edilmesi gerekir. Erken teşhis, nötropeni hastalarının yaşam kalitesini artırır ve ciddi komplikasyonların önüne geçer. (X)
