Dünya genelinde 2025 yılı, bilim ve teknoloji alanında köklü değişimlerin yaşandığı, yapay zeka (YZ) modellerinin “ajan” seviyesine evrildiği ve uzay araştırmalarında teorilerin yeniden yazıldığı bir yıl olarak kayıtlara geçti. ABD ve Çin arasındaki teknolojik liderlik yarışı, siyasi kararlarla yeni bir boyuta taşınırken, kuantum bilgisayarlar ve insansı robotlar laboratuvar ortamından çıkarak endüstriyel sahalara indi.
Ocak: ABD’de “Stargate” projesi ve jeopolitik teknoloji tartışmaları
Yılın ilk ayında ABD Başkanlığına yeniden seçilen Donald Trump, ülkenin yapay zeka altyapısını güçlendirmeyi amaçlayan “Stargate” projesini duyurdu. ABD tarihinin en büyük teknoloji yatırım planlarından biri olarak nitelendirilen proje kapsamında, aralarında OpenAI’ın da bulunduğu Amerikan teknoloji devleri, dört yıl içinde ulusal yapay zeka altyapısı inşa etmek üzere 500 milyar dolara varan yatırım taahhüdünde bulundu.
Aynı dönemde, uluslararası kamuoyunda teknoloji şirketlerinin jeopolitik rolleri tartışmaya açıldı. Batı medyasında yer alan ve Associated Press (AP) tarafından da doğrulanan raporlarda, Microsoft, OpenAI ve Google gibi şirketlerin İsrail ordusuna sağladığı bulut bilişim ve yapay zeka desteğinin 7 Ekim sonrası süreçte yüzde 200 artış gösterdiği belirtildi.
Şubat – Mart: Uzayda “İkiz Galaksi” keşfi
Yılın ilk çeyreğinde gökbilimciler, evrenin oluşumundan yaklaşık 1,8 milyar yıl sonrasına (günümüzden 12 milyar yıl öncesine) tarihlenen dev bir galaksi keşfetti. Yapısal özellikleri ve morfolojisi bakımından Samanyolu Galaksisi ile şaşırtıcı benzerlikler taşıyan bu keşif, bilim dünyasında geniş yankı uyandırdı. Bilim insanları, bu buluşun erken evrendeki galaksilerin sanılandan çok daha hızlı olgunlaştığını kanıtladığını ve galaktik evrim teorilerinin yeniden ele alınmasını gerektirdiğini kaydetti.
Nisan – Mayıs: Kuantum bilişimin ticarileşmesi
Bahar aylarında kuantum bilişim teknolojileri, teorik ve deneysel aşamayı geçerek ticari çözümlere dönüşmeye başladı. Teknoloji devleri, hem donanım kapasitesinde hem de hata düzeltme algoritmalarında kaydettikleri ilerlemelerle, kuantum bilgisayarları endüstriyel sorunların çözümünde kullanıma sundu.
Temmuz: Yapay zekada “Ajan” dönemi
OpenAI, temmuz ayında yapay zeka teknolojisinde bir kırılma noktası olarak kabul edilen “ajan modelini” duyurdu. Sadece verilen komutları yanıtlayan eski sistemlerin aksine; araştırma yapan, planlayan ve harekete geçen bu yeni model, kullanıcıların takvimini yönetme, otel rezervasyonu yapma ve uçak bileti satın alma gibi işlemleri otonom olarak gerçekleştirme yeteneğiyle tanıtıldı.
Ağustos: Google’ın dönüşü ve “Nano Banana”
Uzun süre pazar payında ChatGPT’nin gerisinde kalan Google, ağustos ayında piyasaya sürdüğü görüntü işleme odaklı yapay zeka modeli “Nano Banana” ile rekabetteki konumunu güçlendirdi. Şirket, bu hamlesiyle üretken yapay zeka alanındaki sessizliğini bozdu.
Eylül: Çin’den ulusal seferberlik ve DeepSeek hamlesi
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, eylül ayında Pekin’in teknolojik bağımsızlık hedefini güçlendirmek amacıyla yapay zeka gelişimi için “ulusal seferberlik” çağrısında bulundu. Batılı ülkelerin teknoloji kısıtlamalarına karşı yerli inovasyonu hızlandırmayı hedefleyen bu politika sonrasında, Çinli teknoloji şirketi DeepSeek, uluslararası rakiplerine kıyasla daha az çip kullanarak geliştirdiği yüksek performanslı yapay zeka modelini tanıttı.
Ekim: İnsansı robotlar fabrikada
Yılın son çeyreğine girilirken, insansı robotların endüstriyel kullanımı somutlaştı. Tesla, “Optimus” adlı insansı robotunu fabrikalarında üretim bandına entegre ettiğini ve test süreçlerinin başladığını duyurdu. Robotların, karmaşık üretim görevlerini yapay zeka desteğiyle öğrenerek insan işçilerle yan yana çalışmaya başlaması, iş gücü piyasasının geleceğine dair yeni tartışmaları beraberinde getirdi.
Kasım: Pazar dengeleri ve Avustralya’nın sosyal medya yasağı
Küresel piyasalarda teknoloji şirketlerinin hakimiyeti kasım ayında da sürdü. Companies Market Cap verilerine göre Nvidia, dünyanın en değerli şirketi unvanını korurken, ilk 10 şirketin 8’ini teknoloji firmaları oluşturdu. Sıralamada Nvidia’yı Apple, Alphabet (Google), Microsoft, Amazon, Meta, Broadcom ve TSMC izledi.
Sosyal medyanın etkilerine yönelik tartışmalar, Avustralya’da yasal bir zemine oturdu. Avustralya hükümeti, 16 yaş altındaki bireylerin sosyal medya kullanımını yasaklayan yasayı onaylayarak dünyada bir ilke imza attı.
Aralık: Gemini 3, Qwen3 ve TikTok anlaşması
Yılın son ayında yapay zeka rekabeti en üst seviyeye ulaştı. Google, yeni modeli “Gemini 3″ü kullanıma sundu. Aylık aktif kullanıcı sayısını kısa sürede 450 milyondan 650 milyona taşıyan Gemini 3, bağımsız performans testi “Humanity’s Last Exam”de rakiplerini geride bıraktı.
ABD-Çin teknoloji savaşının bir diğer cephesi olan TikTok konusunda da aralık ayında somut adımlar atıldı. Çinli ByteDance şirketi, TikTok’un ABD operasyonlarını Amerikalı yatırımcıların kontrolündeki bir yapıya devretmek üzere Oracle, Silver Lake ve MGX ile bağlayıcı anlaşmalar imzaladı.
Çinli e-ticaret devi Alibaba ise yılın son günlerinde, düşük maliyetle eğitilen ve yüksek performans sunan açık kaynaklı yapay zeka modeli “Qwen3″ü piyasaya sürerek yarışa dahil oldu.
ABD-ÇİN TEKNOLOJİ YARIŞI 2025’TE ARTARAK DEVAM ETTİ
Yıl boyunca devam eden teknoloji yarışında enerji ihtiyacı da belirleyici bir faktör oldu. Yapay zeka veri merkezlerinin devasa enerji tüketimi, teknoloji devlerini nükleer enerji ve “yeşil hidrojen” yatırımlarına yöneltti. 2025 yılı, sadece algoritmaların değil, bu algoritmaları çalıştıracak enerji altyapılarının da rekabet sahasına dönüştüğü bir yıl olarak tamamlandı.
