Güney Afrika’da düzenlenen G20 liderler zirvesi, Cumartesi günü iklim krizi ve diğer küresel zorlukları ele alan bir bildiriyi kabul etti. Beyaz Saray yetkilisi, bildirinin ABD’nin katkısı olmadan hazırlanmasını “utanç verici” olarak nitelendirdi.
Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa’nın sözcüsü, Washington’ın karşı çıktığı bir dil kullanan bildirinin “yeniden müzakere edilemeyeceğini” söyledi. Bu açıklama, Pretorya ile Trump yönetimi arasında etkinlik nedeniyle yaşanan gerginliği yansıttı. Sözcü Vincent Magwenya, “Bunun için tüm yıl boyunca çalıştık ve geçen hafta oldukça yoğun geçti” dedi.
Bu hafta sonu Johannesburg’da düzenlenen G20 liderleri toplantısına ev sahipliği yapan Ramaphosa, daha önce zirve bildirisi için “ezici bir mutabakat” sağlandığını söylemişti.
Ancak Güney Afrikalı yetkililer, ABD Başkanı Donald Trump’ın yakın müttefiki olan Javier Milei’nin liderliğindeki Arjantin’in, taslak metnin kabul edilmesinden hemen önce müzakerelerden çekildiğini belirtti.
Arjantin’in Dışişleri Bakanı Pablo Quirno zirvede yaptığı açıklamada, “Arjantin, bildiriyi onaylayamasa da… G20’nin kuruluşundan bu yana tanımlanan iş birliği ruhuna tam olarak bağlı kalmaya devam ediyor” dedi.
Quirno, Arjantin’in belgede jeopolitik konulara değinilme biçiminden endişe duyduğunu söyledi: “Özellikle uzun süredir devam eden Ortadoğu çatışmasını, tüm karmaşıklığını yansıtmaktan uzak bir şekilde ele alıyor.” Belgede çatışmaya bir kez değinilerek, üyelerin “İşgal Altındaki Filistin Toprakları’nda adil, kapsamlı ve kalıcı bir barış için çalışmayı kabul ettikleri belirtiliyor.
Deklarasyon İklim Değişikliğine de Değiniyor
Dünyanın önde gelen ekonomilerini bir araya getiren G20’nin temsilcileri, konuya yakın dört kaynağın verdiği bilgiye göre, ABD’nin katılımı olmadan cuma günü bir liderler bildirisi taslağı hazırladı.
Trump yönetiminden üst düzey bir yetkili Cuma günü yaptığı açıklamada, “G20’de yalnızca mutabakatla varılan sonuçları yayımlamak uzun süredir devam eden bir gelenektir ve Güney Afrika hükümetinin bu standardı uygulamadan ayrılmaya çalışması utanç vericidir” ifadeleri kullandı.
Deklarasyonda, ABD yönetiminin uzun süredir hoşlanmadığı bir dil kullanıldı. İklim değişikliğinin ciddiyeti vurgulanırken, uyum çalışmalarının önemine dikkat çekildi. Yanı sıra yenilenebilir enerjiyi artırmaya yönelik iddialı hedefler övüldü ve yoksul ülkelerin yaşadığı borç sorununun geldiği noktanın altı çizildi.
İklim değişikliğiyle mücadelede Paris Anlaşması’nın hedeflerinin yeniden teyit edildiği bildiride, sıcaklık artışını 1,5 derece ile sınırlandırmak için küresel yatırımların hızla artırılması gerektiği vurgulandı. Gelişmekte olan ülkelerin 2030 öncesi iklim hedeflerini uygulamak için 5,8 ila 5,9 trilyon dolara ihtiyaç duyduğuna vurgu yapıldı.
Gelişmekte olan ülkelerde iklim adaptasyonu, kayıp ve zarar finansmanı ve erken uyarı sistemlerinin güçlendirilmesi için uluslararası desteğin artırılacağı bildiride yer aldı.
Küresel enerji dönüşümünde Afrika’nın özel konumu vurgulanarak, kıtada 600 milyondan fazla insanın elektriğe erişiminin olmadığı, bir milyarı aşkın kişinin ise temiz pişirme yakıtından mahrum bulunduğu kaydedildi. Temiz pişirme eksikliği nedeniyle her yıl iki milyon Afrikalının hayatını kaybettiği hatırlatıldı.
Bildiride, kritik minerallerin sürdürülebilir kalkınmadaki stratejik rolüne işaret edilerek, minerallerin sadece ham olarak ihraç edilmesi değil, üretici ülkelerde işlenmesi ve katma değer yaratması gerektiği belirtildi.
İklim değişikliğinden bahsedilmesi, küresel ısınmanın insan faaliyetlerinden kaynaklandığına dair bilimsel fikir birliğinden şüphe duyan Trump’ı kızdırabilir. ABD yetkilileri, bildirgede bu konuya herhangi bir atıf yapılmasına karşı çıkacaklarını belirtmişti.
ABD Başkanı ayrıca ev sahibi ülkenin dayanışmayı teşvik etme, gelişmekte olan ülkelerin aşırı hava olaylarına uyum sağlamalarına, temiz enerjiye geçiş yapmalarına ve aşırı borç maliyetlerini düşürmelerine yardımcı olma gündemini de reddetmişti.
