Brezilya’daki COP30 iklim zirvesinde yaklaşık 200 ülke, yoksul ülkelere finansman sağlanmasını öngören ancak fosil yakıtlara doğrudan atıfta bulunmayan bir anlaşmaya vardı. COP30 Başkanı, ormansızlaşma ve fosil yakıtlardan çıkış için yol haritası geliştirme sözü verdi.
Amazon’un Belem kentinde düzenlenen COP30 iklim zirvesinde, yaklaşık 200 ülke küresel ısınmayla mücadele eden yoksul ülkelere finansman sağlanmasını öngören bir anlaşmaya vardı. Ancak iki hafta süren zorlu müzakereler sonucunda varılan mutabakatta, iklim değişikliğine neden olan fosil yakıtlara doğrudan atıf yapılmadı.
ZENGİN VE YOKSUL ÜLKELER ARASINDA GERGİNLİK
Zorlu müzakereler sonunda uzlaşmaya varan ülkeler, ABD’nin resmi heyet göndermeyi reddetmesine rağmen küresel birlik görüntüsü vermeye çalıştı. Ancak uzatmalarla varılan anlaşma, zengin ve gelişmekte olan ülkeler arasındaki anlaşmazlıkları ve fosil yakıt konusundaki karşıt görüşleri de gözler önüne serdi.
COP30 Başkanı Andre Correa do Lago, müzakerelerin zorlu geçtiğini kabul ederek, “Bazılarınızın, ele aldığımız konularda daha büyük hedefleri olduğunu biliyoruz” ifadelerini kullandı.
FOSİL YAKIT TARTIŞMASI
Avrupa Birliği, fosil yakıtlardan uzaklaşmaya yönelik dili destekledi ancak Suudi Arabistan gibi petrol ihracatçısı ülkelerin itirazı üzerine bu dil anlaşmadan çıkarıldı. Avrupa Birliği İklim Komiseri Wopke Hoekstra, “Anlaşmayı desteklemeliyiz çünkü en azından doğru yönde ilerliyor” dedi.
Panama’nın iklim müzakerecisi Juan Carlos Monterrey ise tepkisini, “Fosil yakıtlara bile değinmeyen bir iklim kararı tarafsızlık değil, suç ortaklığıdır” sözleriyle dile getirdi.
FİNANSMAN DESTEĞİ VE GÖNÜLLÜ TAHAHHÜTLER
Anlaşma, gelişmiş ülkelerin 2035 yılına kadar gelişmekte olan ülkelere sağladıkları iklim finansmanını en az üç katına çıkarmasını öngörüyor. Ayrıca ülkelerin iklim planlarını uygulamaları için gönüllü bir girişim başlatılıyor.
Bilim insanları, mevcut taahhütlerin ısınmayı azalttığını ancak küresel sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sınırlandırmaya yetmediğini belirtiyor.
ORMANSIZLAŞMA VE YOL HARİTASI TAAHHÜDÜ
Metinde yağmur ormanlarına yalnızca bir kez ve muğlak bir şekilde atıf yapılırken, Brezilya Çevre Bakanı Marina Silva’nın ormansızlaşmayı sona erdirme yol haritası çabası, Suudi Arabistan’ın itirazları nedeniyle sonuçsuz kaldı.
Greenpeace Brezilya’dan Carolina Pasquali, “Yeni yayımlanan metin, karşı karşıya olduğumuz krize güçlü yanıt vermiyor” eleştirisinde bulundu.
COP30 Başkanı Correa do Lago, ormansızlaşmanın sona erdirilmesine ve fosil yakıtlardan aşamalı çıkışa yönelik yol haritası fikrini geliştirmeyi taahhüt etti. Bu gönüllü eylemin Brezilya’nın dönem başkanlığında küresel önemi artacak.
