Evlilik birliği içinde edinilen ve ailenin sürekli yaşadığı konut, Türk Medeni Kanunu tarafından özel olarak koruma altına alınmıştır. Bu korumanın temel aracı ise “aile konutu şerhi”dir. Peki, tapuya işlenen bu şerh tam olarak ne anlama geliyor? Hangi durumlarda konulur ve nasıl kaldırılır? İşte 2025 yılı itibarıyla aile konutu şerhine dair eşlerin bilmesi gereken tüm detaylar.
AILE KONUTU ŞERHİ NEDİR?
Aile konutu şerhi, eşlerin birlikte yaşadığı konutun, tapu kütüğüne işlenen ve konut üzerinde tek taraflı işlem yapılmasını engelleyen bir güvencedir. Türk Medeni Kanunu’nun 194. maddesi uyarınca düzenlenen bu şerh, konutun eşlerden biri tarafından satılması, devredilmesi veya kiralanması gibi işlemler için diğer eşin açık rızasını zorunlu kılar. Şerhin amacı, ailenin barınma hakkını ve konut güvenliğini hukuki olarak garanti altına almaktır.
AILE KONUTU ŞERHİ NASIL KONULUR?
Şerhi koydurmak için konutun maliki olan eşin dışındaki diğer eşin Tapu Müdürlüğü’ne başvurması yeterlidir. Başvuru, e-devlet üzerinden veya doğrudan tapu müdürlüklerine yapılabilir. İşlem için gereken belgeler şunlardır:
-
Aile Konutu Şerhi talebine ilişkin imzalı dilekçe
-
Başvuran eşin nüfus cüzdanı aslı ve fotokopisi
-
Evlilik cüzdanı veya vukuatlı nüfus kaydı
-
Konutun aile konutu olduğunu belirten noter onaylı taahhütname veya muhtarlıktan alınacak ikametgah belgesi
-
Tapu kaydı (Müdürlük tarafından temin edilir)
AILE KONUTU ŞERHİ OLAN EV SATILABİLİR Mİ VEYA KİRALANABİLİR Mİ?
Aile konutu şerhi bulunan bir konut, ancak her iki eşin birlikte ve rıza gösterdiği tapu işlemi ile satılabilir veya kiralanabilir. Eşlerden birinin rızası olmadan yapılan hiçbir tasarruf işlemi (satış, devir, ipotek, kira) geçerli değildir.
Önemli bir istisna olarak, eşlerden biri haklı bir sebep olmaksızın rıza göstermiyorsa, diğer eş mahkemeye başvurarak izin alabilir. Mahkeme, konutun satışının veya kiraya verilmesinin ailenin menfaatine olduğuna kanaat getirirse, tek taraflı işleme izin verebilir.
AILE KONUTU ŞERHİ NASIL KALDIRILIR?
Aile konutu şerhinin kaldırılması, ancak kanunda belirtilen belirli durumlarda mümkündür:
-
Mahkeme Kararı ile: Boşanma davası sonucunda mahkeme, şerhin kaldırılmasına karar verebilir.
-
Eşlerin Ortak Talebi ile: Her iki eş birlikte tapu müdürlüğüne başvurarak şerhi kaldırabilir.
-
Malikin Talebi ile: Şerhi koyan eş (malik olmayan), tek taraflı başvuruda bulunarak şerhi kaldırabilir. Ancak malik olan eş, tek başına şerhi kaldıramaz.
-
Ölüm Halinde: Eşlerden birinin vefatı durumunda, aile konutu şerhi kendiliğinden sona erer.
AILE KONUTU ŞERHİ İLE İLGİLİ SIKÇA SORULAN SORULAR
-
Tek Taraflı Şerh Kaldırılabilir mi? Malik olan eş, tek taraflı olarak şerhi kaldıramaz. Şerhi, ancak onu koyan eş (malik olmayan) veya mahkeme kaldırabilir.
-
Kira Kontratlı Evde Aile Konutu Şerhi Konulur mu? Evet, kiracı olunan bir konut da aile konutu sayılabilir. Bu durumda, kiracı eşlerden biri, kira sözleşmesine taraf olmak için gayrimenkul sahibine bildirimde bulunabilir ve aile konutu statüsü kazanılabilir.
-
Şerh Konulması İçin Süre Var mı? Hayır, evlilik devam ettiği sürece ve konut aile konutu vasfını taşıdığı müddetçe şerh konulabilir.
-
Tüm Eşler Bu Haktan Yararlanabilir mi? Evet, Türk Medeni Kanunu’na tabi olan ve aile konutu niteliğindeki bir taşınmazı bulunan tüm eşler bu haktan yararlanabilir.
Aile konutu şerhi, evlilik birliğinin temelini oluşturan barınma güvenliğini sağlayan önemli bir hukuki enstrümandır. Eşlerin, bu hakkı nasıl kullanacakları ve hangi durumlarda korunacakları konusunda bilgi sahibi olmaları, olası hukuki sorunların önüne geçmek adına büyük önem taşımaktadır.
