Uluslararası aktivist gruplar, kömür, petrol ve gaz kullanımının sona erdirilmesini hedefleyen küresel bir fosil yakıt anlaşmasına ihtiyaç olduğunu belirterek, ülkeleri bu yönde teşvik etmesi için Cop30 Brezilya Başkanlığı’na çağrıda bulundu. İlk kez 2022’de Vanuatu Devlet Başkanı Nikenike Vurobaravu tarafından Birleşmiş Milletler zirvesinde gündeme getirilen Fosil Yakıtların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması şu anda 17 ülke tarafından destekleniyor.
İKLİM KRİZİNE KARŞI SOMUT ADIM TALEBİ
Belem’deki aktivistler, iklim krizinin temel nedenine karşı harekete geçmek için zamanın geldiğini ve ülkelerin bu konuda daha hızlı adım atması gerektiğini vurguladı. 2023’te Dubai’de yapılan COP zirvesinde fosil yakıtlardan “uzaklaşma” taahhüdü verilmişti; ancak ülkelerin bu taahhüde uygun politikalar izlediği yönünde net bir ilerleme görülmediği ifade edildi.
YERLİ TOPLULUKLARDAN TEPKİ
Peru Amazonu’ndaki Chapra Ulusu Başkanı Olivia Bissa, hidrokarbon çıkarımının devam etmesi halinde ekolojik yıkımın kaçınılmaz olduğunu belirterek, Amazon yerlilerinin küresel güçlerin çıkarları uğruna kurban edildiğini söyledi. Bissa, somut adımlar atılmaması durumunda insanlığın yok oluşuna ortak olunacağını dile getirdi.
ÇELİŞKİLİ POLİTİKALAR VE ULUSLARARASI TEPKİLER
Fosil Yakıtların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması Girişimi Başkanı Tzeporah Berman, Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva’nın fosil yakıtlardan aşamalı çıkış çağrısını olumlu karşılarken, Amazon Nehri yakınlarında yeni petrol sondajına izin verilmesini eleştirdi. Berman, Uluslararası Adalet Divanı’nın iklim kriziyle mücadele çağrısına dikkat çekerek, fosil yakıt üretiminin artmaya devam ettiğini ve bunun eşitsizliği derinleştirdiğini ifade etti.
ANLAŞMANIN GELECEĞİ BELİRSİZ
Berman, Paris Anlaşması’ndan bu yana ABD, Avustralya, Norveç ve Kanada gibi ülkelerin petrol ve gaz sondajını artırdığını belirtti ve fosil yakıtları sınırlayacak bir anlaşmayı “adalet eylemi” olarak tanımladı. COP toplantılarının formatı ve Suudi Arabistan gibi büyük üretici ülkelerin tepkileri nedeniyle bu yılki zirvede fosil yakıtlardan çıkışa dair net bir ifadenin yer alıp almayacağı belirsizliğini koruyor.
