Gezegenimizde sanayi ekonomisi sonrasında 100 milyondan fazla yeni tür kimyasal madde üretildi. Bilim insanları yeni bir raporla söz konusu kimyasal maddelerin iklim değişikliğiyle kıyaslanabilir bir tehdit olduğunu belirterek, bunların sağlık üzerindeki etkilerinin yaygın olarak fark edilmediği uyarısında bulunuyor…
Yeni bir rapora göre, kimyasal kirlilik, “insanların ve doğanın gelişimi açısından iklim değişikliğiyle benzer ölçüde bir tehdit” olmasına rağmen, kamuoyu farkındalığı ve eylem açısından küresel ısınmanın onlarca yıl gerisinde kalmış durumda. Sanayi ekonomisi, doğada bulunmayan 100 milyondan fazla kimyasal madde üretirken, rapora göre bunlardan 40 bin ile 350 bin arasında kimyasal, ticari kullanımda ve üretimde. Ancak bu kimyasalların biyosferde yol açtığı yaygın kirliliğin çevre ve insan sağlığı üzerindeki etkileri, yeterince anlaşılmamış durumda. Oysa dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), kısırlık ve kanser gibi pek çok sağlık sorunuyla kimyasal toksisite arasındaki bağlantıyı gösteren kanıt sayısı giderek artıyor.
Deep Science Ventures (DSV) adlı kuruluşun iklim uzmanı Harry Macpherson, son raporu hazırlayan isimlerden biri. Guardian’a konuşan Macpherson, şunları söyledi:
“Belki de insanlar, sokakta yürürken soludukları havanın, içtikleri suyun, yedikleri yemeklerin, kişisel bakım ürünlerinin, şampuanlarının, ev temizlik ürünlerinin, evlerindeki mobilyaların kimyasal güvenliği konusunda gerçekten derin bir bilgi ve titiz bir denetim olduğunu varsayıyorlar. Ama durum gerçekten böyle değil.”
İnsan Vücudunda Gıda Kaynaklı Binlerce Sentetik Kimyasal Tespit Edildi
Grantham Vakfı tarafından finanse edilen bir projenin parçası olarak sekiz ay boyunca Macpherson ve ekibi, onlarca araştırmacı, sivil toplum lideri, girişimci ve yatırımcıyla görüştü ve yüzlerce bilimsel makaleyi analiz etti. DSV raporuna göre, insan vücudunda yalnızca gıda hazırlığı ve ambalajlamasında kullanılan malzemelerden gelen 3.600’den fazla sentetik kimyasal tespit edildi ve bunlardan 80 tanesi ciddi endişe kaynağı.
Örneğin, “sonsuza dek kalıcı kimyasallar” olarak bilinen PFAS maddeleri, test edilen neredeyse tüm insanlarda bulundu.
Bu kimyasallar vücudumuza bulaştığında sonuçları yıkıcı olabiliyor. Rapora göre, yaygın olarak kullanılan kimyasallarla insanın üreme, bağışıklık, sinir, kalp-damar, solunum, karaciğer, böbrek ve metabolik sistemleri üzerinde tehdit oluşturan etkiler arasında korelasyonel ya da nedensel ilişkiler olduğu tespit edildi.
Ortaya çıkan en önemli bulgulardan birinin de, pestisit maruziyeti ile üreme sorunları arasındaki bağlantı olduğunu belirten Macpherson. “Düşük yapma ve insanların gebe kalmakta zorlanmasıyla ilgili oldukça güçlü bağlantılar gördük” dedi.
Kimyasal Maddelerin Testleri Yetersiz
DSV’nin araştırması, Potsdam İklim Etki Araştırmaları Enstitüsü’nün daha önceki bulgularına da katkı sağlıyor. Bu bulgulara göre, plastikler dahil olmak üzere çevresel kirleticiler açısından gezegenin güvenli sınırları çoktan aşılmış durumda. Pazar günü yayımlanan başka bir rapor ise, dünya genelinde plastik üretiminin büyük bir hızla artmasıyla birlikte, bebeklikten yaşlılığa kadar hastalıklara ve ölümlere yol açan bir “plastik krizi” ile karşı karşıya olunduğu uyarısını yaptı.
Rapor ayrıca, mevcut toksisite değerlendirme, araştırma ve test yöntemlerinde, insan ve gezegen sağlığını korumada mevcut denetim mekanizmalarında yetersiz kalındığını da gözler önüne seriyor. Macpherson, özellikle hormon sistemini bozan kimyasalların değerlendirilmesindeki eksikliklere dikkat çekti.
Çevresel bir sorun olarak kimyasal toksisite, halihazırda iklim değişikliğine ayrılan finansmanın yalnızca çok küçük bir kısmını alıyor. Macpherson, bu orantısızlığın da değişmesi gerektiğini söylüyor.
Kaynak: İklim Haber
