Son bir hafta içinde, Türkiye’den Avrupa’ya gönderilen bazı gıda ürünleri, içerdiği zehirli maddeler nedeniyle geri gönderildi veya piyasadan toplatıldı. Tarım ve Orman Bakanlığı, 7 Ocak 2025’te yeni yönetmelikle pestisit limitlerinde güncellemeye giderek Avrupa Birliği (AB) standardı getirmişti.
Bakanlık yönetmeliğin yayımladığı tarihten itibaren üç ayda uyum sağlanacağını belirtmişti. O tarihten önce yürürlükteki hükümlere uygun olarak üretilmiş gıdalar içinse ‘Raf ömrü boyunca piyasada bulunabilir’ denilmişti.
Buna karşın Avrupa’dan gıda göndermeler sonlanmadı.
7 Şubat – Kuru İncir (Okratoksin A)
İtalya, Türkiye’den aldığı kuru incirlerde, izin verilen limitin 3,4 katı kadar Okratoksin A tespit etti. Okratoksin A, toksik ve kansere yol açabilen bir mikotoksin olup bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve böbrek hasarına yol açabilir. Ürünler ‘tehlikeli’ koduyla geri gönderildi.
10 Şubat – Antep fıstığı, susam tohumu, kekik
- Antep fıstığı (Aflatoksin B1): İtalya, Türkiye’den gelen Antep fıstıklarında, güvenli limitin 1,6 katı kadar aflatoksin B1 tespit etti. Aflatoksin, kanserojen ve zehirli bir bileşik. Ürünler ‘tehlikeli’ olarak geri çevrildi.
- Susam tohumu (Salmonella) : Yunanistan, Türkiye’den alınan susam tohumlarında salmonella bakterisi buldu. Salmonella, bağırsak hastalıklarına yol açan bakteriyel bir enfeksiyon etkeni ve ürüne ‘tehlikeli’ koduyla müdahale edildi.
- Kurutulmuş kekik (Pirolizidin Alkaloidleri): Belçika, Türkiye’den gelen kurutulmuş kekiklerde pirolizidin alkaloidlerinin izin verilen limitin 2,7 katı kadar olduğunu tespit etti. Bu alkaloidler, karaciğer hasarı gibi toksik etkiler yaratabilir. Ürünler sınırdan geri gönderildi.
11 Şubat – Domates (Chlorpyrifos-methyl) : Yunanistan, Türkiye’den gelen domateslerde, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından Mayıs 2024’te yasaklanan chlorpyrifos-methyl pestisitini tespit etti. Ürünler, 7,9 kat fazla pestisit içerdiğinden dolayı geri gönderildi. Chlorpyrifos-methyl, kanser, deri hastalıkları ve sinir sistemi bozuklukları gibi ciddi sağlık risklerine yol açabilir.
12 Şubat – Kuru İncir (Okratoksin A) : İtalya, Türkiye’den gelen kuru incirlerde yine Okratoksin A tespit etti. Ürün, izin verilen limitin 4,9 katı kadar toksik madde içerdiği için ‘potansiyel tehlikeli’ olarak geri çağrıldı.
Bu geri gönderme ve toplama işlemleri, Türkiye’nin Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yeni yönetmeliği doğrultusunda, Avrupa Birliği standartlarına uyum sağlama açıklamalarına rağmen yaşandı. Bakanlık, yeni düzenleme ile pestisit limitlerinde Avrupa standartlarına geçileceğini belirtmişti. Ancak, bu ürünlerdeki tespit edilen zehirli maddeler sağlık riskleri oluşturduğundan, Avrupa yetkilileri bu ürünlere müdahale etti. (Diken)
