Diyarbakır’ın Çınar ilçesi ile Mardin’in Mazıdağı ilçe sınırları arasındaki kırsal alanda 20 Haziran akşamı çıkan yangında 15 kişi hayatını kaybetmiş, 78 kişi de yaralanmıştı.
Yaşanan yangın felaketiyle ilgili Çınar Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yürütülen soruşturma kapsamında oluşturulan 4 kişilik bilirkişi heyetinin hazırladığı raporda, yangının elektrik direklerinden kopan tellerin yarattığı kıvılcım sonucu çıktığı tespit edildi.
Sorumlu olarak elektrik dağıtım şirketi DEDAŞ’ı işaret eden bu raporu eksik ve yetersiz bulan soruşturma savcılığının talimatıyla 7 kişilik başka bir bilirkişi heyeti oluşturuldu.
Bu heyetin hazırladığı raporda ise, “yangının elektrikten kaynaklandığı tespitinde bulunmanın mümkün olmadığı” değerlendirmesinde bulunuldu.
Diyarbakır Barosu’nun bu rapora itiraz etmesi üzerine, Çınar Başsavcılığı yeni bir heyet oluşturulması talimatı verdi.
9 kişilik bilirkişi heyeti oluşturulması için 13 Eylül’de Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na görevlendirme yazısı gönderildi.
Yürütülen soruşturma dosyasında yer alan mağdur ve müşteki beyanları, araştırma-inceleme tutanaklarından oluşan 5 klasör de yine bilirkişi heyetine teslim edilmek üzere gönderildi.
3 ay süren incelemeler tamamlandı
3 ay süren incelemelerini tamamlayan bilirkişi heyeti, 12 Aralık’ta 29 sayfalık bir rapor hazırladı. Raporun “Sonuç ve Kanaat” bölümünde şu tespitler ve değerlendirmelere yer verildi:
1- Köksalan Mahallesi’nde bulunan Ahmet Buğdaycı’nın evinin avlusundaki DEDAŞ’a ait alçak gerilim hattının kopması sonucu oluşan kısa devre, samanlık yangınına sebep olduğu ve İtfaiyeci İ.K. tarafından kontrol altına alınarak çevreye yayılmadan söndürüldüğü, bu yangının diğer yangınların bölgelerine sirayet etmediği, bu yangına sebep olan hat üzerinde alınan numune iletken üzerinde kısa devre izleri kriminal laboratuvarında tespit edildiği,
2- Alınan ifadeler, keşif raporu, olay yeri inceleme raporları ve kriminal raporu ile birlikte tespit ve değerlendirmeleri ışığında yapılan ayrıntısı raporun III. Bölümünde 1. Maddesinde de belirtilen 5. resimde temsili konumu gösterilen Direk-1, Direk-2 veya mezarlık bölgesinde, (keşifli bilirkişi incelemesinde tespit edilen diğer tespitlerle birlikte) hatlarda elektrik enerjisinin bulunmadığı tespit edildiğinden, elektrik kaynaklı bir kaçak akım, kısa devre veya kıvılcımdan kaynaklanan sebeplerle yangının çıkış ihtimalinin bulunmadığı,
3- Yangının Köksalan Mahallesinin çevresinde başladığı, 112 ses kayıtlarında önce patlama olduğu, sonra yangın çıktığı … görgü ifade tutanaklarında “Yangından hemen önce ışık hüzmesi gördüm.” ” mahallenin aşağı kısmındaki elektrik direğinde ışık parladığını,” ifadelerde geçen “ışık huzmesi” kıvılcım vb. elektriksel olaylar, enerji bulunmayan hatlarda meydana gelemeyeceğinden elektrik hattında elektrik kesik olsa bile yıldırım deşarjı veya yıldırımdan daha zayıf bile olsa bir statik elektrik deşarjı enerji dağıtım hattından izolatörlerden direk üzerinden yere akarak bir statik elektrik deşarjı olabileceği, Bu statik elektrik deşarjı öncesi bir patlama da ilk deşarj sırasında meydana gelen ısının etkisiyle aniden genleşen havanın meydana getirdiği patlama sesinin de bu statik deşarj-yıldırımı işaret ettiği, Meteoroloji Genel Müdürlüğünün, Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi YTTS kayıtlarına göre olay bölgesi merkez alınarak 50 km yarıçaplı alanda bahse konu olay saatlerinde kayıt edilen yıldırım aktiveleri meydana gelmiş olmasından havanın elektrikli olduğunu gösterdiği, ayrıca Cumulonimbus (CB) bulutunun diğer bir özelliği ise bulut içerisinde su taneciklerinin düşey olarak hareket etmesinden dolayı elektriksel aktive ihtiva ettiğini, Bu nedenle CB bulutları beraberinde şimşek ve yıldırım olaylarının oluşmasına neden olabildiği, Bu da statik yüklü olan ve yukarı aşağı hareket halinde bulutların statik elektrik birikimi oluşumu için elverişli olduğundan Elektrik dağıtım hattında elektrik olmamasına rağmen, atmosferik olay olarak buluttan yere veya yerden buluta hattın metal aksamına özellikle direğin bulunduğu yerde atmosferik deşarj sebebiyle bir patlama sesi (çok kuvvetli olmayan statik elektrik deşarjı nedeniyle meydana gelecek statik yüklenme. gözle görülebilecek veya görülemeyecek) hat ve/veya direk üzerinden toprağa akan bir elektrostatik akım, kuru otları tutuşturmuş olabileceği,
4- Heyetimiz, yangına sebep olabilecek diğer bir hususun, faili ve/veya kaynağı belirlenemeyen şüpheli bir yangın olayı olabileceği ihtimalini değerlendirme dışı bırakılmaması gerektiği,
5- 21.06.2024 tarihli, Bilirkişi Heyeti ön raporunda 20.06.2024 tarih 22.00 saatlerinde Çınar İlçesi, Köksalan ve Yazçiçeği Mahallelerinde yangından etkilenen alanlara Köksalan mahallesindeki yangının, Sigortalı ayırıcı (seksiyoner) direğinde, sigorta takılı olması gereken yere, sarılan iletken telin aşırı ısınarak korlaşarak kopması ve yerdeki otları tutuşturması nedeniyle yangın meydana gelmiş ve şiddetli rüzgârın etkisi ile geniş bir alana yayıldığı, kanaatine, elektrik hattında elektrik olmaması sebebiyle heyetimizin katılmadığı,
6- 04.07.2024 ve 10.08.2024 tarihinde yangın sahasında yapılan keşif ve dosya içeriğinde yapılan inceleme sonucu düzenlenen 14.08.2024 tarihli Bilirkişi heyeti raporunda:
Elektrik bilirkişileri, oluşan yangının elektrikten kaynaklandığının tespitini yapmak mümkün olmadığı, elektrikten kaynaklandığına dair somut bir bulguya da rastlanılmadığı,
Yangın bilirkişisi, gösterilen elektrik trafosu, elektrik direği ve tellerinden yangının başlamadığı 112 çağrı merkezinin ses kayıtlarında yangının, ses kayıtlarında önce patlama olduğu sonra yangın çıktığı patlamanın kaynağının ne olduğuna dair bir bilginin bulunmadığı, yukarıda belirtilen yangın çıkış sebeplerinden herhangi birinden başlamış olabileceği kanaatine dağıtım hattında elektrik enerjisinin bulunmaması sebebiyle heyetimizin de katılmakta olduğu,
Ortak kanaatimizi belirtir heyet raporumuzu sayın savcılığın takdirlerine e-imzalı üst yazı ekinde saygı ile arz olunur.”
