Ekonomik sorunlarla mücadele eden ve neredeyse varlık yokluk savaşı veren yerel medyaya bir darbe de ulusal haber ajanslarıyla anlaşma yapan belediyelerden geldi.
Medya Araştırmaları Derneği’nde uzun yıllardır yerel medya alanındaki çalışmaları ile bilinen gazeteci Çetin Yılmaz, belediyelerin ulusal haber ajanslarıyla anlaşmasının yerel medya kanalları üzerindeki etkilerine ilişkin EGEPRESS‘e açıklamalarda bulundu. Belediyelerin, çalışmalarını duyurmak için ulusal haber ajansları ile anlaşmasının kent ve bölge gündemlerini duyurmak için kurulan haber kanalları üzerinde yıkıcı bir etki yarattığını vurgulayan Yılmaz, bu durumun yerel medyanın ayakta kalma şartlarına büyük darbe vurduğunu ve yerel medya kanallarının bunun yıkıcı etkilerine maruz kalacağını ve çoğunun maalesef kapanmak zorunda kalacağına açıkladı.
Gazeteci Çetin Yılmaz’ın açıklamaları şu şekilde,
Dijitalleşen ve sosyal medyanın da habercilik alanının tam merkezine oturmasıyla yerel medyanın iş yükü epeyce arttı. Artık bir gazete, bir dergi veya bir internet sitesi olarak haber üretmeniz yetmiyor, bu haberlerin sosyal medya aracılığıyla duyurulması da artık hayati önemde. Haberler sosyal medyada görünür olmayınca yokmuş muamelesi görüyor. Sadece X, facebook veya İnstagram’da varlık sürdüren sosyal medya platformları, işi gazetecilik olan yerel haber mecralarını tehdit eder durumda. Bağımsız olarak çalışma yürüten yerel medya ekonomik sürdürebilirliği sağlamak için tam bir cendereye alınmış ve tam bir varlık yokluk savaşı vermek durumda.
BİR DARBE DE HABER AJANSLARI İLE ANLAŞAN BELEDİYELERDEN
Basın İlan Kurumu’ndan ilan alma şartlarının sağlanması noktasında yerel medyanın oldukça zorlandığını ifade eden Yılmaz, belediyeler ve haber ajansı işbirliğinin yerel medya üzerinde yarattığı baskı ile ilgili ise şunları ifade etti: Haber süreci eskiden şöyle işliyordu, belediye başkanı veya belediye yetkilisinin yaptığı bir basın açıklamasına muhabir gönderir ve o muhabirin hazırladığı haberi, haber mecranızdan servis ederdiniz, yazılı basın ise ertesi gün konu ile ilgili haber yayınlanır, haber siteniz var ise o haberi internet sitenizde yayınlayarak okura ulaşmasını sağlardınız. Artık işleyişi bu şekilde değil, belediyelerin basın birimleri hazırladıkları haber ve görselleri kısa sürede bir arada çalıştıkları basın kuruluşlarına servis ediyorlar. Bu işleyişteki zincirde muhabir işlevsiz hale getirilmiş oluyor. Bu haberlerin ilgili bölgede yayınlanacağını sanıyorsunuz fakat, belediyelere çalışma yürüttükleri bölgede haberlerini duyurmaları yetmemiş olacak ki, ulusal haber ajansları ile yaptıkları anlaşmalar sonucu söz konusu haber, ilgili bölge dışında binlerce ajans abonesi siteye servis ediliyor. Örneğin Ayvalık ile ilgili bir haberi ajans abonesi Çorum veya Kars’taki bir haber sitesi yayınlıyor ve okurlarına servis ediyor. Bunun Ayvalık’taki okura ulaşmaması bir yana, Çorum veya Kars’taki okur için de bir anlam ifade etmiyor. Haberlere arama motorları üzerinden ulaşmaya çalışan okur, ilgili haberle ilgili sorgulama yaptığında, kenti ile ilgili bir haber mecrasına değil, arama motorlarının algoritmasına göre öne çıkarılmış başka bir kentin haber sitesine veya ulusal alanda yayın yapan büyük bir haber sitesine yönlendiriliyor. Sosyal medyada tık haberciliğiyle uğraşan, anlık tüketilen ve Türkiye gibi gündemleri saatlik değişen ülkede teknolojinin de etkisiyle yazılı basın yok olma noktasında. Buna bir de haberlerinin en az üçte ikisi belediye haberlerinden oluşan haber mecralarına belediyelerin ajans işbirliği nedeniyle ortaya çıkan sorun eklenince haber mecraları ciddi sıkıntı yaşıyor.
“BELEDİYELER ULUSAL HABER AJANSLARIYLA YAPTIKLARI ANLAŞMALARI İPTAL ETMELİ”
Belediyelere, ulusal ajanslar ile yaptıkları anlaşmaları iptal etme çağrısı yapan Yılmaz, Yerel medyanın önemi ile ilgili ise şunları ifade etti:
Yerel medya, haber ve demokraside temel bir rol oynar, çünkü halkın bulunduğu kent ve yerel yönetimlerle ilgili gelişmelerden haberdar olmasını ve topluluklarının ihtiyaçlarına dair bilgilenmesini sağlar. Aynı zamanda, yerel medyanın kamu yararına verdiği hizmetler, vatandaşların demokratik süreçlere daha etkin bir şekilde katılmalarını sağlar. Yerel medyanın toplumlar için önemini ise kısaca şu başlıklar altında özetlenebilir:
TOPLUMSAL FARKINDALIK VE BİLGİ EDİNME
Yerel medya, günlük yaşamı doğrudan etkileyen konuları ele alır. Eğitim, sağlık hizmetleri, altyapı projeleri, güvenlik sorunları gibi konularda bölge halkını bilgilendirir. Bu, vatandaşların yaşadıkları bölgelerde neler olup bittiğini bilerek daha bilinçli ve katılımcı olmalarına katkı sağlar.
YEREL YÖNETİM ÜZERİNDE DENETLEYİCİ GÜÇ
Yerel medya, yerel yönetimlerin icraatlarını yakından takip eder ve kamusal çıkarları koruma açısından önemli bir denetleyici rol oynar. Böylece yolsuzluk, kötü yönetim ya da usulsüzlük gibi sorunlar ortaya çıkarıldığında kamuoyunun baskısıyla hesap sorulabilir bir ortam yaratır.
DEMOKRATİK KATILIMI TEŞVİK ETME
Yerel medya, seçimler öncesinde adaylar, siyasi partiler ve yerel yönetim projeleri hakkında bilgiler sunarak halkın bilinçli bir şekilde oy kullanmasını sağlar. Seçim sürecinde vatandaşların taleplerini duyurmaları ve taleplerinin kamuoyunda yankı bulması açısından da kilit bir araçtır.
EMEKÇİLERİN SESİ OLMA, ÖRGÜTLENME ÇALIŞMALARINA KATKI
Özellikle sanayi bölgelerinde bulunan yerel medya mecraları, işsizlik, işten çıkarılma, sendikal mücadeleye dair haberleri duyurarak bu alanlardaki sorunların giderilmesine katkı sunar ve toplumun büyük kesimi olan emek kesimin seslerini duyurarak çözüme katkı sunar.
HALKIN SESİ OLMA
Yerel medya, yerel sorunları dile getirir ve bölge halkının sesini duyurur. Vatandaşların doğrudan medyaya ulaşarak düşüncelerini paylaşması, sorunları bildirmesi ya da taleplerini iletmesi, yerel yönetimlerin de halkın nabzını tutabilmesine yardımcı olur.
ÇEVRE VE EKOLOJİ MÜCADELERİNE KATKI
Yerel medya, ulusal medyada görünür olmayan çevre sorunlarını gündeme getirerek bölge, yerelden ziyade artık ülke ve dünyayı da etkileyen çevre tahribatlarına, ekolojik yıkımın önlenmesine katkı sunar.
YEREL KÜLTÜR VE KÜLTÜREL KİMLİK KORUMA
Yerel medya, bölgesel değerlerin, kültürel mirasın ve yerel kimliğin korunmasına katkıda bulunur. Özgün kültürel etkinlikler, tarih ve gelenekler hakkında yayın yaparak toplumda bu değerlerin bilinirliğini artırır ve sonraki kuşaklara aktarılmasına yardımcı olur.
EKONOMİK ETKİ VE YEREL KALKINMA
Yerel medya, küçük işletmelerin tanıtımı, iş fırsatları, yerel etkinlikler ve turizm gibi konuları ele alarak bölgesel ekonomiye katkıda bulunur. Ekonomik gelişmelerle ilgili bilgi sağlayarak vatandaşların yerel kaynakları ve hizmetleri daha iyi kullanabilmelerine olanak tanır.
Ulusal ve Uluslararası Medyaya Erişimi Sağlama: Yerel medya, ulusal ve uluslararası gündemde fazla yer bulamayan bölgesel sorunları ya da başarı öykülerini daha geniş kitlelere duyurulmasına vesile olabilir. Bu, yerel sorunların çözümünde ulusal destek yaratabilmenin yanında uluslararası bağlamda da dikkat çekebilmesine yardımcı olabilir.